Mektubat Ve Bazı Mesaili Mühimme/Salahuttın Ibni Mevlana Siracüttin Kds Trcm Eden Mck Kurban Hoca 23-29
Osmanlıcadan tercüme edilmiştir.
Temessükü Hakiki
Ey Birader!
Diyaneti celileyi Muhammediyenin melaki,Tarikati Ahmediyenin medarı füyüzü ve terekkisi olan bazı dsatiri asliye ve esasiyenin ;mühimatı ve levazzimi daruriye feriyesini beyan edeceğim.Bu usul ve feriyesi hakkında beyan edeceğim.Bu usul ve füru hakkındaki beyana ıhvanın umumu muhataptır.Suretini alarak mezamınıni iyianlayarak ve muktezasına tevfik eylemeleri lazımdır.
Malum olsun ki:Yapılan aamali diniye ve vazayifi teabbüdiyenin hüsulü netayic ve iktitafı semeratına mani olan esbab ve avamili kesirenin üsul ve esasiyatı mühimmesi şunlardır:
1-Kitab ve sünnetle sabit feraiz,vacibat,sünenat,müstehabbat...gibi.memuru bih olan aamali salihanın noksan edası yahud
2-ademi ityan ve ifası ve haram,mufsid,mekruh..muştebih..gibi..meniyi anh olan aamal ve efali kabiha ve seyyienin irtikabından mucanib edilmemesi..
3.Sıfatı seniyye,ahlakı kerime,siyeri Payğamberiyeye,Ashabı güzin,selefi salihin ve eimmeyi diniyye,evliyayı vasılin ve sulehayı müminine muhalif evsaf,ahlak,siretlerle ittisaf ve tehalluk olunması.
Birinci kısım Mevani-ın İlacı::Mukeddematı Hakkanın ümmihatı kütübü Tevhid ve akaidden [doğru olarak]tahsil ve talimi:mucibine şenksiz ve tevilsiz itikad perverde edilmesi;b itikadın halel ve zevalden müstemirran hıfzolunmasıdır.Üsulu din bu kısımdır.Fakdı muhalled finnarı dır.Bu güruh hakkında necat mutesavver teğildir.

İkinci kısım mevani-yin ilacı:Eimmeyi dinin fakihesinde,mubin ve mufassal olan memurat ve menhiyata muteallak aamal,ve efalın [Dürüstce]tahsil ve talimi;mucibince amele devam edilmesidir.Füruiddin bu kısımdır.Fakdı hakkında hulud mutesavver değildir.Fakat;Evamir ve teklifatı hudaya ffilen ısyan,ademi itaat,muhalefet sebebiyle azab ve ıkaba müstehaklardır.
Üçüncü kısım Mevanı in İlacı:
Evsaf ahlak,siyeri peyğamberiyeyi,ashabı,eimmeyi selef ve dini,evliyayı vasılin,sülehayı müminini[sahih olarak]oğrenmek muktezalarıyla bikadrittake amil,muttasif mutehallik olmaktır.Yukarda mezkur iki esasın Hüsün ve cemal,kemal ve tekmili işbu üçüncü esasın vücud ve tehakkukuna vabestedir.
Üsul ve esası mezkureyi selaseden başka azab ve ukubatı ademi terakki ve tekamülü mucib efal,ahvali kesireyi feriye daha vardır ki :bunların da en mühimleri ber vechi zirdir.
1-Akayidi diniye,aamali şeriyesini maksadı şari vech üzere dürüst bilmediği halde,doğru iyi biliyorum ve muktezalarına hüsnü imtisal ediyorum fikriyle onların natık oldukları ve mutezammın bulundukları mesayil ve ahkamın esrarı şeriye ve hakayiki diniyesini anlamaya lüzum görmemek itikad de,ilim ve amel de ahlakı kerime de tehakkuk ve kemale nihayet olmadığı takdir etmemek,kendini alim,amil ve huluku zan eyleyerek,vücud ve enaniyet,cehil ve hata ve noksan üzere sabit ve müstemir bulunmak.
2-Nevafil aamali,feraiz,vacibat,sünenat ve müstecabatı şeriye üzerine takdim eylemek,bunları daha ehem tutmak,bu hal ile beraber kendini emre mtemessil,nehiden muctenib,azimetle amil,nevafile muraiy tam ve bir muteşerriyi zan ve vehim etmek.
3-Mensub olduğu tarikatın üsul ve adabı ve erkanına riayet etmemek,bu üsul ve erkan ve adab üzerine bideaat,muhdesat,ihtiraa ve ilave eylemek,mürşidi kamil mukteda dan mehuz vazifesini tarif ve telkin olunduğu vecihle edada ve evamir ve vasayasaını ifa ve infaz ve tatbik de,muhabbeti halise perverde olunmasında kusur göstermek ..
3-Zuhur ettiği makama ve vüsulden mukadem eran haram[velayeti suğranın mearifi zıllıye ve vehmiyesinden naşi bulunan] vahdeti vücud itikadını perverde eylemek:Gerek kesbi kemal ve marifet için lüzumu olmayan vahdeti vücud;ve gerek izaayı evkatdan başka bir netice vermeyen şathiyatı ehli tasavvuf gibi hal,zevk ve şehvetden ve herhangi bir süluk makamatından neşet eden ahval ve ulumu sekeriyenin kavliyat ve mukallidliği ile meşğul ve mubtela olarak bunların hakiki ehlinin yaptığı ibadet ve ubudiyeti fiiliye ve ameliye seadetinden ve bu sebeple tasfiyeyi ruh,ve tezkiyeyi nefisden binnetice fena ve baka ve itminanı hakikiden ibaret makasıdı aslıye ve esasiyenin husulundan mahrum olmak.
5-[Ela lillahiddinul halisu]nassı ilahisi mucibince mekellefatı diniyye yi ifa ve ityanda[en yüksek sıfatı kamileden bulunan]vera ve takvanın zuhuru vucud ve tahakkukuna vareste olan[hakikatı ıhlas]ile de mukellef bulunduğumuzdan,bir mucib emir ve teklifi ilahi hakikatı ihlası elde etmek zaruriyeti ve mecburiyetini derkeylememek ve istihsali çaresine teşebbüs ve tevessül eylememek.
[İSTİDRAD:Hakikatı ihlas ile ittisaf ve tahakkuk,hakikatı fena ve bakaya ve itminanı nefsi emmareye vabestedir;Hakikatı fena ve baka ve itminanı tahsil,sülüku hakikiyeye mutevekıfdır.Sülükı hakiki,müridi kamili hakıkıye tevessüle menutdur.Mürşidi kamile tevessülü hakiki de anı bilmeye ve bulmaya muvaffak olduktan sonra tarikate kabül ve idhal ile telkini zikir eylemesine merbutdur.Umuru mezkurenin alettertib husul ve tahakkuku da talibin kemali sıdk ile ve muhabbetle çalışması ve fazlı ve tevfiki ilahiye mazheriyeti ile mumkindir.
Şeraiti mezkure muteselsilen mevcud ve mutehakkik olmazsa,şurutun vücud ve tahakkuku imkansızdır.Anın için ekabiri dinin[şart olmayınca meşrut bulunmaz]kavli şaşmayan bir düsturdur.
6-Talibi Hak ve ahiretin;haktdan mahcubiyetini,hayatı ebediyeyi ahiretin harabiyetini mucib olacak suretde,dünyaya mağlub ve mubtela olması;terki kulli ve hakiki ashabından omasa bile terki hükmi ile olsun ittisaf eylemesi..
[İstidrad:Terki hukmi=bütün muamelatı beyı ve şerasını akvalen ve efalen, ahvalen hududi şeri mutahher dairesinde yapmak,zekatını vermek,hakkullaha ve hukuku halka riayet eylemek,sılayı rahim de fukara ve mesakin ve muhtacine muvasatda bulunmak,dünyanın makbuzayı mevla olduğunu bilerek terki kulli ve hakiki ile ittisaf edemediğinden dolayı daima mahzun ve mutellim olmak..gibi hususuatdır.Hayatını bu suretle tanzim ve idameye muvaffak olanların dünya ğına ve servetlerini;mal ve emlak ve emtiaları ahiretlerine mudır olmaz.Dünya ve ahiret ancak bu suret ve şeraitle cemedilir.]
Eğer mümkin olursa ahiret ğina ve servetine,hayatı tayyibe sermediyenin nailiyeti için hayat ve maişeti dünyeviye de[bulunduğu sınıf ve nisbeten muhafazayı izzet ve şerefini evlad ve ahfadı ve diğer sınıfa dahil olarak-başkalaına ademi minnet ve ihtiyacını mucibi hak suretde]haddi itidal vevasatı ve vasatı ihtiyarve teminle dünyayı,diniyenin mezelleti iştiğalini tarh ve terk ve büütn hayat ve mesaiyi ve neşğalesini ferağı bal ile ibadet ve ubudiyeti mevla seadetine hasır ve kasır etmesi;bu suretle tali fevaid ve berekate kaniolmayarak kemalatı aliyyeyi insaniye de nasibdar olmanın çaresini bulması lazımdır.

7-Nefsi emmareye tebeiyet ve malumiyetden neşet eden mukellfeti diniyenin ityan ve ifasında tekasül ve tekahül göstermek,buna mukabil kesbi maişet ve fevaid,defi mazarrat, makasıdı dünyeviyede dakika fevt etmeyecek derece de fealiyet ve hassasiyet ibraz ve izhar etmek,kimin emir ve fermanına karşı isyan ve muhalefet de bulunduğunun ve kimin arzu ve iğvasına inkiyad ve itaat eylemekte olduğunun ehemmiyet ve vahametini takdir etmemek..gibi halatı ve hususatdır ki:talibi rıza ve likayı zatı teala olan hiçbir mumin ve müslimin bunlardan mustağni kalmasına imkan yoktur.Aynı zamanda bunlar olmaksızın terakki ve tekamül,gurb ve marifet, ibadet ve ubudiyeti hakikanın zuhur ve husulu mumkinsizdir.
Yine malum olmalıdır ki;Rıza ve likayı zatı tealayı,hayatı tayyibe ve ebediyeyi ahireti isteyen bir talib:kendi azim,irade,ihtiyar ve istitaatı ile taadat edilen uuru ifa ve ityana muktedirdir.Eğer mucehhez olduğu bu kuvvet ve aletleri hüsnü istimal etmez,evamir ve nevahi mevlaya sarf eylemzse,vazifeyi insaniyesini ifa etmemiş olur.Bunları vüsu ve takatı drecesinde,emir ve maksadı şari vechile güzel yapmayanda aamal ve efalinde semeratını,netiaici kamilesini bulamaz.Bila ulum vela şuur zuhur eden amalı haseneden mutehassıl semarat ve netaici,Amalı kabiha ve seyyie nefyi ve ibtal eyleyeeğinden defteri amala geçen bu kabili hasenatı seyyiatın yanında "la şey" olur.
Esbabı mezkure mebni;dine, tarikate, hakikate hakiki olarak temessük eylemek,semerat ve netayice [payidar olacak suretde]destris olmak;iman ve islam kamil erbabından madud bulunmak,hakikaten bir emri müşkil ve azimdir.Anın içun:ehli din ve talebden ali maksad ve matlabe nail ve vasıl olanlar enderi nevadirdendir.Mea haza;bir kimse bu azemeti müşkilatı ve saubete bakarak asla ve kata meyus olmamalıdır.Çunku:Din de yeis memnu v eharamdır.Belki küfre muncerdir.Muhbiri sadık [Her kim bildiği aamale saliha ile amil olursa,Allahu teala ona bilmediği aamali saliha ve merdıya yi bildirir.]buyurmuştur.
Bu hadisi peyğamberi mucibince amele sayeden kimseye mevlayı muteal amali saliha ve merziyeyi elbette ya bil vasıta bildirir,bildirir.İfa ve iryanına tevfik verir.Bu sebeb ve vesile ile veyahut bila vasıta ve vesile ile makamı gurb ve marifetine nail klar.[Ve enleyse lil insani illa ma sea]Nazmı kerimi[Ettevfiku meassayi]kavli muhimmi birer düsturi teala ve kemaldir.
Yine iyi bilinmelidir ki:İlim amel için lazımdır.Amelsiz ilim,ilmi ğayri nafi,musibetin eşed ve azamidir.Yarın huzurullah da sahibinin aleyhine huccet oacak olacaktır.Anın için cenabı fahri alem,bu ilmi ğayri nafidir.[Allahumme inni euzu bike bin ilmi la yena ]Hadisi şeirif ile Allahu tealaya istiaze buyurmuştur.
İlim verilupda tevfikı amel ata olunmayan kimse ehli mekir ve istidraçdır.Bu bapda daima Allaha iltica eylemek,amele sarılmak,mazhari mekir ve istidraç olmaktan muttasıl korkmak lazımdır.Amel ve iman tevvem dır. Amelsiz iman,zayıf ve ğayri kamildir.Ahir nefesde zevalinden korkulur.Gulubdeki imanın vücuduna muktezayı iman olan efal ve aamali zahireden başka delil yoktur.Cenabı Mevlanın kelamı hakimin de muminlere olan hıtabı;[Ellezine amenu ve amilussalihati]suretin de varid olmuş:Ehli imanın sıfatı farika ve mumeyyizesi iman ile amel zikir edilmek suretiyle tevsif buyurulmuş,imandan sonra amelin ehemmiyeti tefhim ve iraye kılınmıştır. iktisabı kemalat ancak imanı kamile ve muktezası olan amali salihanın hüsnü ityanına menuttur.Anın içün dari cennetde belki ebedil abad da nimetlerin ve ferreti muktezası iman olan aamali salihanın kesreti ile mutenasib olacak,kesreti sevab ve niam,ve ferreti aamlin mukabili ve neticesi bulunacaktır.