Mektubat Ve Bazı Mesaili Mühimme/Salahuttın Ibni Mevlana Siracüttin Kds Trcm Eden Mck Kurban Hoca 49-58
Fazlı Cenabı Ebu Bekir(Razıyallahu anh)
Maluunuz olsun ki Sıddiki Ekber,razıyallahu teala an zatihi il ethar hazretleri badel enbiya efdali cemi il beşer dir.Bu efdaliyetlerine Esası ve menşeyi _hasebl kabiliyye_meftur ve mecbul oldukları muhabbet fillah dir.Ve muhabbeti fi rasülilah dir.Anın içun mahbubiyet sarfa makamı alisinin sadrı neşin asaleti cenabı habibi ekrem (s.a) ile beraber Hasebel beraseh seriri arayı muhabbet olan sıddıkı ekber r.a dır.Bu makamda seyyidi kainat hz. asıldır.Sıddik Ekber hz.tabi ve manevi varisdir.Aralarında yalınız nisbeti aslaet ve veraset den başka bir fark yoktur.Bu makamı alidie sırrı sıddikın fevkında evliyayı ümmetden hiçbir ferdin serrı menzur olmaz. Meratbi fazil da Sıddıkı Ekber den sonra gelen Omer ül Faruk r.a bu makamı aliye neyi ve duhulu Sıddiki Ekberin dostgiryeti ile olmuş hadden kabiliyete göre hazzı kamil elde edilmiştir.Bununla beraber Sıddıkı ekberin fahri kevneyn ile aralarındaki nisbeti inhıtat ne derece de ise Omerül farukun sıddıkı ekberden inhıtati nisbeti daha fazla,daha büyüktür.Fahri risalet de olan her kemale bila noksan vechi ehemmiyet,ekmeliyet,aaamiyet üzere yalınız Sıddıkı Ekber vasıl ve varisdir.ol Haşyetle ki:irade yalınız mansabı nübüvvet yoktur.Bundan başka her kemali Muhammedi mevcud ve sabittir.Cenabı Seyyidil kainat [Ma sabballahu ala sadri şeyen illa vasabebtuhu ala sadri Ebi Bekrin]buyurmuştur.Hasbel fitreh evvela Rasülüllah da fani olan sıddıkı Ekber dir.Bu fenaya tertüb eden İman ve islam hakiki kendisinden ibaret bulunan fenabillah baka billah ile vechi ekmeliyet üzere tehakkuk eyleyen de hz.Sıddıkdır.Bu sebebe nebi cenabı seyyidissakaleyn [Men erade en yenzure ila meyyitin temşi ala vechil erdı felyenzur ila Ebi Bekrin ibni ebi Gakafe]Yer yüzünde yürürmeyyiti göermek isteyen:Ebi Bekir İbni Gahafeyebaksın.[Velemuttizine imanu Ebu Bekrin mea İmanı Ebu Bekrin lerucciha]Ebu Bekrin imanı,ümmetin imanı ile vezin edilse.İmanı Ebu Bekir racih olur.]buyurmuştur.Bütün ashabi kiramda muhabbetin,fenanın,imanın kemaliyle mevcudiyeti sabit iken hz.Ebu Bekirin zikir ve tahsisi bu umurun anda nihayet ve ğayet kemaline mebnidir.
Hasayisi mezkureye binaenH.z Ebu Bekirin cenabı fahri kevneynile sohbeti diğer ashabı kirama nisbetle ekser ve mutemadi olmuş,Ahzi füyüzatı da muhabbete ,fenaya.sohbete istinad eyleyerek diğerlerinin füyüzatı muhammedinin nübüvvet haysiyetiyle medriyet ve kasimiyeti mansabi ile ihtisas hasıl eylemiş,
Vel hasıl badel enbiya beşer için içtimai mümkinatdan olan cmi kemalatı,fedaili celaili zatında cemetmiştir.Onun içun Silsileyi paki seadetine bu celail nisbet vefedail sari,ve cari olmuş,bu handan azimuşşanın kemalatı her asır da [Azheru mineşşemsi tecella]eylemiştir.[Bidayetu tarikına nihayetu sairitturuk][İndiracunnihayeti fil bidayeti,Ve tarikatunassahbetü,el hayru fil cemiyeti]{Vema faddalna binimin]Niym:Eski elbise..]Kelimati kudsiyet ayati]Bu hasayis ve hakayihimuşirdir.Deme ki:Sıddiki Ekberin muhabbeti,sohbeti,fenası ve bakası,ahzi yüyuzu,esbakiyeti,efdaliyeti,başka imiş.Müstesna bir mahiyet teşkil ediyormş.Bu bapda cildler yazılsa bahri ummandan bir katre,şemsi tabandan bir zerre alınmış olmaz.Nasıl olur ki:Bu ihtisası mevlayı mutealin [Saniyesneyni izhuma filğari vellezine meah]ve[la tahzen innallaha meana]Ayeti kerimeleri ve fahri kainatın [ma zannuke ya Ebu bekrin bi isneyni,Allahu salisühuma]Hadisi şeriflerle bildirilmektedir.
Bu ayetler de mezkur olan maiyyetler muhabbeti zatiyenin neticeleridir.Hiçbir ferd sevmediği ile beraberlik tesis edemez.Evvela muhabbet,sonra maiyet gelir.Görülmüyorki:Cenabı Sıddık hayatı dünyadayken nasıl fahri risalet ile beraber idiyse,hayatı berzachdada beraber olmuş.Ravzayı mutahhere de dahi maiyyeti hassayı muhafaza eylemekte bulunmuştur.Ömerul faruk da hz.Sıddıkın ziri kademinde,ravzayı mutahherededir.Neşeyi uhra da,darusselam da,makamı lika ve cemali hassa da da ebedül abad,bu maiyeti hassul hassa bir devam olacaktır.Hz. Sıddıın fezail ve hasasisi asli ve zatidir.Fezail ve hasayisi enbiya ya şepihdir.Nsibeti ve kemali nisbeti ve kemalatı nubuvvetdendir.Bu nisbet ve kemalatın yanında nisbet ve kemalatı velayet aslın asla olan nisbeti ile nisbetini tutmaz.Belki la şeye mahz gibi olur.Nsibeti velayet nücua teşbihe edilebiliyor.Nücumu envarı şemsden alır.Şemsi Taban tulu edince nücum yok gibi olur.Satvet ve saltanet ve şaşa'a şemsi azam karşında nücumun bir mevcudiyet ile kayim ve sabit olabilmesi ğayri mümkindir.İmkan ve zemin hasıl oldukca nisbeti sıddıkıye tafsil ve izah edilecektir.Yukariki esasat da inzarı kemalat nubuvvete nafiz olanlar içun delaili kafiye,berahini kaiti'a teşkil eyleyebilir.İşte bizim menbayı füyuzumuz böyledir.Ras ve reisimiz,ve ekabiri sadatımız böyle eceldir...onlara iktida ednler:Ma dun kemalata talib olamazlar.Bu kemal hiç birşey elde edemesler bile,bunun talebi yolunda olmeyi her kemale tercih ederler.himmetin böyle olması lazımdır.
Mertebeyi Halil/Hullet]
Din Kardeşlerinin yek diğerlerine görüşmesinde,mutekabil muhabbetlerinde fevaidi azime vardır.Bu hal ashabi kiramın şanıdır.Alel husus Sıddıkı Ekber(Radıyalahu an zatihil ethar)Bu sıfatı hu. ve mahbubiyetle mumtaz ve muhtasdır.kendi tarikatı mensubitini de anın bu devlleti hassında tebeiyeti hassa ile muhtas ve mümtaz olurlar.Cenabı fahri kainat:marazı mevtlerinde irad buyurdukları hutbelerden birind Sıddıkı Ekberin bu hususiyetini beyan ve anın muteferrid olduğu bazı hasayisi ilan ve ayan eyleyerek:[Eğer benim iiçin bir şahsı halil ittihaz etmek vakiolsaydı;Bu şahsı Ebubekir olurdu]buyurmuştur.
Makamı Hullet ğayet ali bir makadır.Anın esasını muhabbet ve hub teşkil eder.Anın içun Hz.Halil hz.Habibden sonra imamı Enbiya,Ebul Enbiya efdalül enbiya olmuştur.Makamı Hullat(halillilk)ve mebdeyi tayini halil yani tayini evveli vücüd da mukabil ve mehazidir ki:Anın zımnında mertebeyi muhabbeti zatiye,mertebeyi zatiyeyi Muhammediye,mertebeyi zatiyeyi sarfiyei Ahmediye,mertebeyi hubbi sarfı zati vardır.Bu mertebenin noktayı merkeziyesini,asıl ve hakikatını hubbi sarfi zati teşkil eder ki: ilk zuhur ve teayyun budur.Hakikatı Muhammediye de ondan ibaretdir.Makamı hulletin azemetini bu takrirden anlayınız...Bu Akvale delil:[inittebea millete İbrahime Hanifa]ayeti kerimesidir.Fakat Bu icmal Sıddıkı Ekber hakkında ki hadiis nebeviyenin ve benim mucmel sözlerimin ve nazmı celilin tazammun ettiği esrar ve hakayikin anlaşılmasına henüz kifayet etmez.Maksud bu icmali tutmanıza,hızetmenize muvazzah,ve mufassal oluncaya kadar bellemenize matıf ve maksurdur.
İmdi esbabı mezkureye binaen:Ebu Bekrissıddık hz.hub ve mahbubiyete tealluk eden kemalatın hamil,varis,kasım,ve maliki oldu.Silsilesinde de ayı kemal sirayetve hakimiyet gösterdi.husulu mahbubiyet bütün kemalatın bi esriha defaten husulune muncerdir.Hariç te bir şey bırakmaz.Anın içun bu handanı azimuşşanın işi muhabbet ve hubbu esası üzerine dair ve caridir.Bütün noktayı nazarları anın temini husuli ve istihsaline maksur ve mahsurdur.Fefhem!
Hz. Ali Kerremellahu veche hz.leri de kemalataı ilmiye ve mearifi keşfiyenin verasiyet ve kasimiyeti ile mümtaz ve muhtasdır.Anın içun kemalatı velayete tealluk eden ulum ve küşuf ğaliben selasili diğer de sariolmuş.Bu umur anların mezahirin de ğalebeyi zuhur göstermiştir.Bu akvale delil de [ene medinetul ilim ve Aliyyun babuha]Hadisi peyğamberidir.
Bu nisbetin birincisi kemalatı nubuvvete,ikincisi kemalatı sıfatiye velayete musteniddir.Birincisi kemalatı zatiyeye vesileyi sudur teşkil etmiştir.İkincisi nisbeti nihayete ayırdıran muzahirin biirnciye intikalve irtikası mümkin,belki vakidir.Fefhem!
Akrabi Turuku Vusul 4 Sohbet
Ey Ahi Malum Olsun ki:Tarikati Sıddika de süluk ve vusul yolu-esas itibarıyla-envayı muhtelifeye inhisar eder.Bunlar ismi zat,nefi ve isbat,ve vukufi kalbi,Rabıta,vukufi kalbi,ve sohbet gibi..şuğuller dir.Bunların her biri başlı başına birer tarikı süluk ve vusul dür.Benim indimde akrebi turuku vusul,sobettir.Muddeaya delil şahul kul hzr..lerinin [Tarikatuna essohbeh,el hayru fil cemiyeti]kelamıdır.ve eshabı kiramın,rasülü zişanın d'ebi seniyeleridir.bu sohbetden murad da sahibi sohbet olan ehli davet ve irşadın mürebbi ve muktedanın sobetidir;Anın izini ile vaki hem tarik olan ıhvanın sohbeti de bu husus da eseri tamı ıhtiva eyleyebilir.
Sohbet öyle hasaise haiz dir ki:Diğer tariklara mutrettib neticelerin kaffesini cem ve tezammun eyler.Çünki zikir zıddı nisyandır.Sülükun neticesi nisyanı tardetmek ,huzur ile muttasıf olmaktır.Bu netice huzur ve sohbeti mürşidde hasıldır.Rabıta dan murad dahi aynı neticeye vusule racidir.Buda bizzat husur ve sohbeti muktedada hasıldır.Murakabedeen tealeb edilen neticede ileri geri diğerleri gibidir.Buda huzur sohbeti ve huzuru mürşidi kamilde husule gelir.
Şu halde sohbet,turukı vusulun akrebi,azamı,efdali,esheli oldu.Bu hususat tarzı diğerde bizim kitabı adab ulmürid imiz de mezkurdur.Ana muracatla tafsilat alınabilir.Sohbet ve mürşidi huzur da umur ve netayici mesturenin husule gelebilmesi,muhabeti kamileye sahib bulunması,taatı mutlakaya malikiyeti,muhabbeti şuyuh üzre rüsuhu,adabı sohbetle mueddeb olması şartdır.Bu şerayiti esasiye mevcud olmayınca meşrutun tehakkukuna imkan mefkuddur.Eğer zikir edilen şeraiti noksan olursa isitifadeyi esasiye husule gelmez. yalınız ğayrı esasi fevaid ve menafi hasıl olabilir.Bunun da istifadeyi istifadeyi esasiye şeraitin husulune hadim olacağı bedihidir.Şeraiti mezkure tamam olduğu takdirde;talib muktedanın cazibeyi muhabbeti ile anın fuyuz ve berekatinın ukusune muhabbet hasıl eder.İstima ve telekkı ile eyleyeceği ulum ve mearifi sahihe ile iman ve itikadı ğayrı kabil tezelzül bir mertebeye vasıl olur.Cezbeyi muhabbetin kesbi kuvveti ve azamet eylemesi ile aletedric şeyhinde fani olarak,fena fişşeyh haleti zuhur eder.Sa-ubut ve mauneti sülük tafsilsiz fenafillah hakikatına mazhar,ve cezbeyi hubbi ile vasıl seyru ilellah ve seyru fillah olarak iş bu cezbe zımnında neticeyi sülük teafsili husule gelir.Bu suretle talib ve vasılı hak olur.
Bu suretle Talib ve vasılı hak olur.Evliyaullah indin de seyru ilallah ahiret senesiyle ellibin yılık yodur.Seyri fillahdan bir hatve anında uzundur.işte bu seyri suhuletle husule getiren mesafeyi azimeyi katettiren sohbettir.Cezbeyi muhabbetdir.Mukaddemeyi fena fillah olan fena fişşeydir.Sülük ve vusulun medarı budur.Nefsin itminanı bu fenadan sonra hasıldır.İman ve islam mariifet ve ibadet ve ubudiyet-Hakikatı netayici mezkurenin husulundan sonra mutehakkıkdır.
Velayet de işbu fenadan ve ana terttub eden bakadan,sırrı hakikat dahi bu umuru hasıl eylemekten ibaretdir.Bundan sonra,seyir ve sülükü alaya,meratibi kemalil kemali alaya,meratibi kemalilil kemale nihayet yoktur.Fefhem ve teemmel!
İtminanı Kalbi Talabi
itminanı kalbi talebi,meşrebi İbrihim peyğamberin meşrebine muvafık olanlara mahsusdur.Her insanın meşrebi peyğamberandan bir veya bir kaç peyğamberin meşrebine muvafık düşer.Ve anın fuyuzu meşreb ve kademinde bulunduğu peyğamberin fuyuz ve hasayisine münasebetdar olur.Emri dinde,istirşad ve sülükte itminan talebinde bulunmak lüzümunu hissetmemek hakikaten bir meziyetdir. Bu hal varken [Talebi itminanın devresi belki ileride gelecek demektir.]Hali eşref için de hali şerifi istemektir.Ashabı kiramın her bireri imanı ezelilerini izhar içun cenabı peyğamberden baisi itminan olacak birer burhan taleb etmişler,imana ancak burhan gördükten sonra gelmişlerdir.yalınız bir ferd bu umurdan müstesna kalmıştır.Evde seyidil ümmet Sıddıkı Ekber (r.a)an zatihil ethardır..Zira anın fıtreti peyğamber fıtreti gibi pak ve temiz;hakayıkı umura,afakı burhan görmeye muhtaç olmaksızın nafiz,akli peyğamberlerin aklı gibi selim idi.Anın içun bütün ümmetin imanına racihdir.Bittabi fezaili umumiyede de aynı nisbeti haiz dir.Peyğamberlerden sonra anın seri seadet tevaumunun fevkinde başka bir seri yoktur.Ondan sonra..
Efdali Beşer olan faruki aamın seri mubareke anın kademi seadeti altındadır.Hatta İmamı Rabbaninin beyanına göre;Faruki azamın Sıddıkı ekberden inhıtatı,Sıddiki ekberin fahri alemden inhıtatından fazladır.Burhani afaki,şahidine ancak bir fevkal adelik gösterir.Mutlaka mucibi iman ve ikan olmaz.Burhanı ilmi nefsi ise-yine mutlak olmak üzere-sahibine iman ve ikanı tam bahşetmek hassasını haizdir.Evvelkinden hasıl olan itminanı adi bir şey ile zevali pezirdir.
İkincisinden hasıl olan yakin ve itminan kolay kolay zevale maruz olmaktan beridir.Eğer mucizat ve havarikul ade mutlaka müstelzimi iman olsaydı peyğamberlerin mucizelerine,velilerin harikul adelerine şahid olanların tuyi iman etmek lazım gelirdi.. halbu ki bu huccetler imanı ezeli ile inkarı ezelinin zhuruna vesile teşkil etmiştir.Sıddıkı ekber meşrebinde olmak her ferd için muyesser olan umurdan değildir.Bu husus mevlayı mutealin ehassu hassın ıbadına fadlı uzma atiyesidir."Allahummerzukna hazihil atiyyetil azime bihurmeti seyyidina Muhammedin hayril beriyye...
Tarikı Vusuli Muhabbet
Bayramı mubareke en iyi temniiyler bil mukabele tebrik ederim.Bayramlar münasebetiyle dindaşların yekdiğerini derağuşetmesi,takbil eylemesi,kutlaması,gerçe asarı muhabbetin bir tezahurudür.Fakat bu gibi umurda da eseri muhammediyeye tebeiyet eylemek lazımdır.[fettebiuni]emrine imtisal her şeyin fevkındadır.Malumi ali olmalıdır ki:Allahu teala ye vusul yolları çoktur.Zühüd,tevekkül,tevhid,tecerrüd,sabır,fena,inkıta,rıza gibi..bunlardan hasıl olacak semeratın toyunu tahsil eden yeğane bir yol vardır ki oda muhabbet,mahbubiyet yoludur.mahbubiyeti ilahiye makamına ancak bu yoldan erişilur.
Bu youn ne olduğunu mevlayı muteal bize mahbubi lisandan[Gul inkuntum tuhibbunallahe fettebi uni yuhbibkumullah]ayeti ile bildiriyor ki:Lisanı işaretle meali munifi [Ey mahbubi zatım!Nezdimde muhib ve mahbub olmak kasd ve iread edenlere tariki hub ve mahbubiyetin ancak sen mahbubi zatıma itibadan ibaret olduğunu söyle..Tefhim ve tebliğ eyle..demektir.]Bu ayeti kerimeye nazaran diğer vusul yollarının turuku cüziyeden madud olduğu,tarikı asli olmadığı,Belki:sıfatlarının delalet ettiği turuku sıfat olup,tarikı zat olmadığı teayyun eyler.{Not:Diğer yollarda sıfat tecellisi oncelenmiş demktir]