Mektubat Ve Bazı Mesaili Mühimme/Salahuttın Ibni Mevlana Siracüttin Kds Trcm Eden Mck Kurban Hoca 37-48
Talibi sadık,t'abi süluki afaki ve tafsiliden,tevakkufat ve inkıtatı siyerden tmamıyla vareste kalır.Fakat bu muhabbetin husulu kesbi olmadığından talibin mazharı fadıl ve mevhidyi muhabbet olması lazımdır.Ma haza mukaddimatı kesbidir.Kesbe tealluk eden tavır ve hareketin bir miktarı yukarda geçmiştir.Mukaddimatı dürüstce istikmal edilirse,Muhabbetin mevhub olması muhallif etmeyen sünneti ilahiyeye iktizasındandır.İşte tariki muhabbetin menafi veberekatı azimesi,cezb vemuhabbetin hasıl ettiği neticeyi celile_deryadan bir katre olarak_budur.Bu tarikatı ali rahı muhabbetdir.Rahı içtiba ve istıfadır.Rahı Enbiya ve murselindir.Nefsi emmariyeti,ahkamı menzileye karşı olan küfür,inad ve inkarı,mevlaya karşı aldığı ısyan ve tuğyanve serkeşlikhalleri,ancak bu tarikda cezb ve muhabbetin kuveyi kahiresiyle ve sühuletle munkesir ve munhedimdir.Hakta fenayı tamme bakayı ekmele mazhariyeti husule gelir.Mertebeyi hakikat itminanı bil ıhraz tecelliyatı esmaya ve sıfatıye ve zatiye ile muşerref kılınarak mevlasından razi,mevlası da ondan razi olur.Hakiki olarak kemalde istikrar,abdiyeti mahza makamında sebat,bu mevtın da hasıldır.Başkalarının hakiki olarak ikmal ve tekmil de ancak bu kemalatın sahibine maksur ve munhasırdır.Bu kemalatın madun olanlardan,devleti mezkure katan istifade edilemez.Anların suri ve zıllı olan faideleri aynı mazarretdir.Ve sivezzate tealluk eden irşadları aynı ıdlaldir.Cunki fena ve baka ve itminanı nefisden mukaddem olan her fiil ve hareket mahzı cinayetdir.Zira bütün zünubun rezailin ra'si ve reisi ve aslı olan vucudu nefsi,emmariyetle kaim ve sabitdir.Nefsi emmare ise bizzat menbaı her er ve fesadı masdarı her naks ve rezaildir.
Emariyetin bidayetinde Bunun Emmariyeti ve emmariteinden mutevellid levs ve habayiseti fena ve itminanı sıfat ve haletinin sübut tehakkukuna kadar berdevam ve bakidir.Emaretin bidayetin de bulunanlarla nihayetinde bulunanların-derecat üzerine-bütün aamal hakkında ğayri merzı illetlerle malul,levsiyatla mulevves,kuduratla mukedderdir.Çünkü.Ne o mevlasından rai olmuş,nee mevlası ondan razi olmuştur.Bu hal berdevam oldukca aamal,efal,harekat ve sekenat da hakikatı ihlasa makrun merza olması ğayrı mutesavver dir.Hernekadar sureti ihlas ve rızanınve sübutu mümkin ve vaki ise de vaktaki emmare badel fena ve bakamertebeyi itminane raside oldumu her umurda mevlasından rızası ve mevlasının da kendisinden rızası tehakkuk eder. Bütün esrar ve hikem ve hafasıyla hakikatı şeriatı ahmediyeye temessükdür.Artık bütün fezaiil ve fevadıl anın sahibi içun nakti vakittir.Her nevi seadeti sermediyeye kabil ve mazhar olanlar nefislerin bu hale getirenlerdir.Bunlar onlardır ki zahirlerine nazar edenler bereketlerinden mahru kalurlar.Batınlarına itibar ve nazar eyleyenler mevlayı bulurlar.
Anları siyabı beşeriyetle arusu harami kuds gibi setir etmiştir.Bunları aynı basiretle görmek ve bilmek mahbubate mahrem olanlara ve mazhari gurb ve vasıl olmaları murad buyurulanlara muhtasdır.Namahreme bu çayda mahal yoktur.Anın içun bunları bilmek ve bulmak Allahı ihtisas tarikıyla bilmek ve bulmak addolunmuştur.
Bu tarikın ve ehlinin berkat ve celaletini şerh ve tafsil mümkindir.Bu ekabirin ahval ve esrarını aklı meaş derk edemez.Çünki aklı meaşın serhaddi intihayı idrakı seyri ilallaha kadardır.Seyri fillah da tealluk eden ahval ve esrara mecali ittilayı yoktur.bu ekabirin tarikine şeraitiyle tevfikı duhul,aynı maksuda vüsuldur.Tarikda berkadem sülük tarikı diğer de bin senelik sülüke muadildir.İşte ekabiri nakşiyenin tarikı sülükleri bu rayı mubarektir
[Sefer der Vatan]ve [Halvet der Encümen]kelimeleriyle işaret vermişlerdir.Gerek muhabbete ve tarikı muhabbete tealluk eden,ve gerek anın salikin ve mesleklerine ayid olan beyanı iddiamıza[Kul inkuntum tuhıbbunellahe fettebiuni yuhbibkümüllah]ayeti kerimesiyle[Elmeru mea men ahabbe]hadisi peyğamberiyesi kitab ve sünnet delaili katiwsininen büyüklerini teşkil eyler.Mevlayı muteal cümlemizi bu devletle muşerref oan zümreyi hassul hassan meyanında mahşureyleye..
Onların varisi tufeylisi kıla...Amin..
Tetebbu Hakkında Tavsiye
Bizim Sadatımız.Talibi nefsini tezkiye edinceye kadar feraiz,vacibat,ve süneneatı müekkedatdan ve yalınız mktedasından aldığı nevafili ezkardan başka bir şeyle meşğul olmamalıdır,buyurulur.Çünki kablel fena vezzeka yapılan her hareket ve fiil ve amel talilatı nefsaniye levsiyle mülevvesdir.Neticesi yok gibidir.İlk iş aynı zenbi ve cehli ve hatiye olan nefsin islahıdır. Bu salah ve zekayı hasıl eyledikten sonra her fiil ve amel kabüle şayandır.Ve paktır. Mutalalar kablezzeka,vücudi ilmiğayri sahih vereceğinden ve ne aniyet ve bilgiçlikten kurtarmayıçok müşkil kılacağından,bunları terk etmek ilmi sahih ve nafi talibleri içun elzemdir.
......
Muhabbeti Aşkı Ve Heyman
Muhabbetin neolduğunu izah müşkildir.[Kuntü kenzen mahfiyyen fehbebtü en uurafe]Haberi kudsisi ana esaslı bir remzdir.][El meru mea men ehabbe]Haberi sahihi anın dereceyi füyuz ve sirayetine bir işaretdir.Muhabbeti baısi zuhur ve izhardır.Anın tealluk etmediği eşyadan bir zerre yoktur.Mahbubi rabbil aleminin ruhu,nuru muhabbetden ilk sirri zerreyi zuhurolarak [Evvelü ma halakallah]dır.Diğer mezahiri zat ve sıfat olan peyğamberler,veliler ala meratibihim bu aslül usule,bu hakikatul hakike meteferri olarak mahluk olmuşlar.Artık muhabbet hakkında derin ve amik tefekkür ve teemmül lazımdır.
Bazı kimseler aşkı,ve heymani muhabbet üzerine takdim veya tercih eylerler.Halbuki;Aşk ve heyman aslı muhabbetden neşet edici bir tezahurdür.Bir vasıfdır.Muhabbetin bir cihatden gösterdiği mufrit zühura aşk denir.Daha şiddetli ve mufrit zühur Heyman namını alır.Bunlarda siayı Temyiz yoktur.Belki mefkuddur.Fakat muhabbet öyle değildir.Bu mufrit tezahurlar nihayet bulduktan,itidale rücu ettikten sonra baki olan mahzı Temyiz ve idrak ve şu'uru haiz bulunan muhabbetdir.İşte muhabbetin bu cinsine nail olmak müşkildir.Bu muhabbet enbiyayı mürselinin,ululazim olan peyğamberlerin nasibidir.Vereseleride ala tefavütitderecat seadetden nasibdar olurlar.Anın için kitab ve sünnetde [Aşk]kelimesirvarid ve nazil olmadı.Belki muhabbet kelimesi istimal buyuruldu.Mevlayı muteal insanları muztarib ve bi karar eden,iradelerini ellerinden alan,hudud edeb ve hurmeti tecavüz ettirecek naza,azemet ve kibriyanın zühur ve tecellisi karşısında vale ve hayran eyleyerek ümitsizliğe düşüren aşk ve heymanın değil,enbiyayı mürseline has olan hakiki muhabbetin kemaline mazhar buyursun..AMin
Tarikatda Kıbleyi Teveccüh Ve Sohbetin Tarzı
Tarikatde Kıbleyi tevecüh vahdeti farzdır.Görülmezmi ki Allahü teala zamandan mekandan münezzeh heran ve herzaman ve mekanda hazır ve herşeyi muhit ve her eşya ile bizzat beraber iken ibadet ve ubudiyetde kendine teveccühü tesbit için Kabeyi kıble eylemiştir.Erkanı salatden bir rüknü istikbali kıble olduğu içun bu rükün olmaksızın salahı sahih olmamaktadır.Bunun gibi tarikatde de rüknü azamdan biri kıbleyi teveccühün vahdetidir.Bunun teaddüdü memnudur.anı muteaddid ve perakende kılmaktır.Şukadar ki bir şahsa iradeten biat mevcüd iken [Terbiye ve teslikten ğayri umur için]eşhası sairenin huzur ve meclisine mülazemet edilebilir.Nitekim eslaf öyle hareket ederdi.Fakat terbiye ve tesliki için başkasının nezdine gidilurse biat kendi kendine munfesih olur.Hakikatde arasında iradeyi manevi irtibat kalmaz.Çünki talibin kalbi diğer ğalib bir alaka hasıl etmesi sebebiyle,şahsı muktedadan zımnen munfek(ayrılmı)olmuştur.İnkısamı irade vuku'a gelmiştir.Bu hal zımnen nakızı bi'at ve iradetdir.Ana binaen böyle haler husule gelmemek,talibin ahvali perişan olmamak,neşetden vareste kalmak için erbabı teslik taliblerin meşayihi diğerle temas etmemesini,diğer tarikatlere ve şeyhlere vemesleklere mensub müridlerle görüşmemesini emir ve ihtar ederler.
Bir şahsın mademki bir muktedası vardır.Bu mukteda hakikaten sahibi irşad ise,talibin daha yüksek de olsa diğer muktedaya intikali min cihetin doğru değildir.Çünki irşad ehli olanlarTalib teslimi tam mevkinde bulunursa ergeç anın vusulunu temin ederler.Şu kadar ki.Bir mürşid )hasebul kabiliye)bir mürid sahibi teslimi tam mevkinde bulunursa kırk veya otuz yahut yirmi senede ikmal ve tekmil eder.Diğeri daha az.diğeri daha az,diğeri daha çok az zaamanda işini bitirebilir.Fakat kamilden ekmele rucu caiz hatta elzem bulunmakla,bu intikalde tam raşid olmayanlar içun bütük hatar ve tehlikemevcud olduğundan vasıl olanların kabiliyeti yüksek olmayan sahibi irşad nezdinde bulunmaları sabır ile süluke devam etmeleri daha muvafıktır.Çünki yanlışlıkla elindeki işi ve içinde bulunduğu vaziyeti kayıp etmesi yizde doksan dokuz derecede vardır.
Netice:Eslafın şey iradetde başka şuyuhun meclisi ve sohbetine talibin istifade tarikıyla mülazemeti hakkındaki cevaz bir çok tehlikelerden dolayı muvafık görülmemektedir.Bilaks yukarda işaret ettiğim vecihle irade hasıl ettiği muktedanın hakkında sabit ve baki kalmalı.Ahvali perişan mütteşitet olmamak için diğer ehli tarik ile katiyen temas etmemelidir.(Dünya umuru içun herkesle teması zaruri olduğu bittabi bahsi aherdir.Bunda dikkat edilecek nokta.İrade getirdiği zatın ehli irşad olmasıdır.Ehli irşad olmayanın iradetinde sabit kalmak bittabi doğru değildir.Sahibi irşad bulunca bittabi ona irade getirmek farzdır.İşte bu muammayı sahih olarak halletmek fark ve temyiz eylemek çok müşkildir.
MUHABBETDE ŞART VE SİHHAT
Her umurda mahbuba taat ve muvafakatdır.Zatı muhabbet şirket kabul etmez,vahdet şartdır.Sıfati olsun zati olsun muhibbu mahbuble dolu olmak,başka bir şeyin muhabetine kalbinde bir bulmamak lazımdır.İşte vahdet,ademi şirket,muvafakat bu suretle sahih ve mumkinul husuldür.Aksi takdirde[Derecat üzerine bir kıymet olsa da]tam değildir.Yine drecat üzerine naksdır.Semeratı da ,necatı da muktezasıda ona göredir.Görülüyor ki.Lafız ile mana,suret ile hakikat,gal ile hal,noksan ile kemal,nehi ile fiil ve amel arasında nekadar fark vardır.Bir emri bütün levazım ve hakikatı ile bilamel vücuda getirmek,tehakkuk ettirmek güçdür.Mevani çoktur.Rehzenler çoktur.İstifade ve istifazanın tehakkuk edememesi,maksadın ve meramın arzu dahilin de husul bulmaması,şeraitın ademi vücud ve teahkkukuna mebnidir.Bir taraf ifazaya tamamen kadir bulunur.Ana şerait lazimesiyle kabil bulunmaz.Bir taraf şöyle böyle yapmak lazımdır.Der..Diğer taraf bir çok alaik ve mevani sebebiyle anı yapamaz.Uhdesinden gelemez.Bu takdirde de bittabi arzu ve maksud yerine getirilemez.Tehakkuk ettirelemez.Bu mesaild doğru dürüst harekete muvaffak kılması için mevlaya ilticadan,muttasıl ana tezarrudan başka yapılacak müessir bir hareket yoktur.Çünki tevfik u inayet havil ve kuvvet Ondandır.
48