Tasavvuf Literatüründe Uydurma Hadis Olup Olmadigi Tartismalari
Her firka ve grupta senedi isbat edilemeyen yahut zayif ve mevzu olan hadisler mevcüd oldugu bilinmektedir.
Sofilerin digerlerinden daha guvenirliginden hareketle daha fazla hadis uydurmuslardir,yahut bunlar sofiydi muhakkak uydurma hadis söylemistir seklinde bir önyargi ve pesin hükümlü davranmak dogu müstesrik,ve oriantalislerin ümmetin icine soktugu fitnelerin basinda gelmektedir.
Bu fikri savunanlarin basinda Ibni Teymiye, Ibni Cevziye ve ibni kayyum gibi insanlarda bu vehim mevcüddur.Buna ragmen yanilarak yahut senedi saglam olmadigini bildigi halde müsahde yolluyla hadis serif oldugunu tesbit ederek zayif hadisleri kullandiklari vaki'a dir.
Mamafih tasavvuf literatürnde bulunan bir kisim eserlerin tahricleri yapilmistir.Buna örnek olarak avar-i El Mearif ve ihyadaki hadislerin tahric yapilan kismini gösterbiliriz.
Yine tenkid edenler de ayni eserler de tahric yapilmayan hadislerdir.
"Levlake levlak lema halkt-ul eflak"hadisin zayif oldugu konusunda bir cok tartismalar varken,tahricinde
ibni Abbas ra der ki;rasülüllaha cibril geldi,dediki,Ey Muhammed!Sen olmasaydin cennet ve cehennem yaratilmazdi.Bu rivayeti Deylemi merfu olarak rivayet etmistir,diye Acluni kitabinda zikir etmistir.
Ayrica Ibni Asakirin"Sen olmasaydin dünya yaratilmazdi,rivayetin oldugu Aliyy-ul kari tarafindan zikredilmistir.

Bu konuda Urfa Mebusu Seyh Safvet efendi ile izmirli Ismail hakki arasinda meshur hadis tartismasi yapilmistir.Safvet Efendi,zayif hadislerin olabilecegi ve bunlarin ise ahlak ve sohbetlerde kullanildigi yoksa büyüklerin hadis uydurmazlar.Buna delil ise onlarin altin silslesinin olmasidir.Onlarin bu silsile ile ilim almalari ve ögrendiklerinin guvenilir oldugudur.

Ibni Abbastan,yapilan bir rivayetde ;Allahin Isa as söyle dedigi rivayet edilir.
Ya Isa!Muhammede inan ve ümmetinden ona ulasanlara da iman etmelerini emret.Eger muhammed olmasaydi Ademi yaratmazdim.Muhammed olmasaydi cennet ve cehennemi de yaratmazdim.Arsi su üzerinde yaratmistimda,ars sallanmaya basladi.Nihayet üzerine "La ilahe illalllah Muhammedün rasülüllah" yazdim da öylece durdu.Bu hadisin tahricinde,Hakim müstedrekinde rivayet etmistir.
Zehebi telhisinde Said b. Ebu Arube üzerine uydurulmus bir söz olduugnu zannediyorum demistir.Zehebi,Mizan da ayni fikri söler..Bu konuda Hakimin hadisi tenkid ve tahric sartlarinin hafif ve kolay oldugunu söylerler.

Bir baska rivayetde,Ömer b.Hattab;Hz.Muhammedin söyle dedigini nakleder.
Hz.Adem bilinen hatayi islediigndeYa rabbi,Muhammed hakki icin beni affetmeni istiyorum.der.Allah"Ey Adem!Ben Muhammedi cismen henüz yaratmadigim halde sen onu nasil ben onu henüz yaratmadigim halde sen onu nasil biliyorsun? o da ya rabbi sen beni yarattiginda basimi kaldirip baktigimda,arsin direkleri üzerinde,senin isminle beraber muhammedin ismini gördüm.Biliyorum ki sen yaratiklarindan sevdigin birinin ismini oraya yazarsin,ondan bildim.Yüce Allah dogru söyledin,Onun hakki iicn dua ediyorsun,seni affetm.Eger muhammed olmasaydi seni yaratmazdim.
Bu hadisn tahricinde,Hakim müstedrekinde zikretmistir.Hakim isnadinin sahih oldugunu söylemektedir.

Ibn-i Abbas(r.a)demistir ki;°Yahudiler,Hz.Peygambere (s.a)gelerek;Ruh nedir? ve ceaben,ve cesetteki ruh nasil azap görecek bize haber ver.Muhakkak ruh,Allah'in emrindendir.Bu hususda kendisine herhangi bir sey inmemisti.Dolaysiyla onlara bir cevap vermemisti.Sonra Ceprail(a.s)"Sana ruhu soruyorlar.De ki:Ruh,Rabbimin emrindendir.ve size bu hususda az ilim verilmistir.Isra17/85 Imam-i Sühreverdi bu hadisi serifi Ruh konusunda zikretmistir.
Bu hadisi serifin tahric ve tadilin da,bu rivayet tefsir kitaplarinda yer verilmistir.
Bu rivayet muteber hadis kitaplarinda yer almamistir.Bu sebebpten uydurma olma ihtimali yüksek denmektedir..Bunu demekle Büyük tefsir sahibi taberi ve imam-i sühreverdiye hadis uydurmakla ithaf etmis olmaktalar.Bu konuda Allah endogrusunu bilir ama,dört muteber kitapta olmamasina ragmen büyük tarikat imamlarindan Imam-i Sühreveridinin ve taberi tefsirn kitabina almasi bize guven vermektedir.Zira onlar ne fitra eder ve nede yalan söyler hadisi uydurmazla..Tenkidsel bakmak bu derece insanfsizca olmamali..