Haza Mefhumul Bina ve Cemi-i i'lalil ebvabi Ve Hiye Magbuletun
Emsile-i Muhtelife 26(24) siğa üzerine tertib olunmuştur.

On üçü fiil onüçü isimdir.
Fiil Olanlar.

1.NASARA,
2.YENSURU,
3.LEM YENSUR,
4.LEMMA YENSUR,
5.MA YENSURU,
6.LA YENSURU,
7.LEN YENSURA,
8.Lİ YENSUR
9.LA YENSUR,
10.UNSUR,
11.LA TENSUR,
12.MA ENSARAHU,
13.VE ENSIR BİH..DİR.

iSİM OLANLAR.
1.NASRAN
2.NASIRUN
3.MENSURUN
4.MANSARUN
5.MİNSARUN
6.NASRATEN
7.NİSRATEN
8.NUSAYRUN
9.NASRİYYUN
10.NASSARUN
11.ENSARU
12.NASURUN
13.NASİRUN,BU SON İKİSİ NADİREN BULUNUR.BAZILARINA GÖRE 24 SİĞADIR.
FİİL DAHİ İKİ KISIMDIR
7'Sİ İHBARİ,6'SI İNŞA'İDİR.
NASAR DAN 'LEN YENSURA' YA KADAR ALTISI İHBARİ DİR.
İNŞA'İ OLANLAR;
liyensur, la yensur, unsur, la tensur, ma ensarahu ve ansır bih..
İSİM DAHİ İKİ KISIMDIR..
-3'ü camid.Nasren,nasraten, nısraten,
-10'müştak tır.Nasırun,mensurun,mensarun minsarun,(nasraten nısraten)nusayrun nasurun,nusayrun nasriyyun,nassarun ensarun.
SÜLASİ(ÜÇLÜ) MÜCERRED(YALIN) ALTI BABDIR.
3'müğayir 3'muvafık dır.
Müğayir olan;faale yefulu,feale yefilu,fa'ile yefalu dur.
Müvafık olan;feale yefalu,faule yefulu, fa'ile yefilu dur.
İ'lem, talemü fiili müzariden emir dir.
Şöylekki;
-müzarat harfini hazif ettik,nazar kıldık ma badine,sakin mi muteharrik mi?,bakdık gördük,sakin sakin şey ile ibtida-i nutuk
müteazzir oldu.Bu olmasın diye evveline hemze-i vasıl meksüre getirdik.İ'lemu oldu.Emir alameti için ahirini cezim,vakıf ettik.I'lem oldu.
-manası;
-ey hıtaba selahiyeti olan talib bilesinki;
ilmi sarf için de münderic olan bablar bab yönünden 35 dir.
Bunlardan 6'sı;Sülasi mücerred (Yalın üçlüler)dir.
-fethu zam,ve fethu kesre,fethatan,kesrü fethu,kesrü fethu,ve zammu zamm,ve kesretan.
Ve dahi 35 den 12 'si;
Sülasi mücerred üzerine ziyade kılınan bablar'dır.
Anlar dahi üç nevidir:
-bir harf ile mezid(kendisine bir harf ziyad) oldu.
Birinci nevi dahi üç bab oldu.
Babı evvelin vezni var mevzunu var.Alameti var,binası var.
Vezni; Efale yufilu ifalen..
Mevzünü:Ekreme yükrimü ikramen dir.EKREME aslında kerume sülasi mücerred idi.Biz diledik,sülasi mücerredi mezidün alessülasi
rübai(dörtlü)kılıp,İF'AL babına nakil etmek,Anda kaide bu dur ki,Kerume nin evveline bir hemze-i kati meftuha ziyade ederlermiş.Biz dahi ziyade ettik,ekerume oldu.Erbau harekat mutevaliyat cem oldu.Bu olmasın için kaf'i sakin kıldık,ekrume oldu.Cemi kıllet den efule veznine mültebis olasın diye Ra nın zammesini fethaya tebdil ettik,EKREME oldu.
EKREME fiili mazi,Yükrimu fiili müzaari,masdarı İKRAMEN DİR.
Bu baba İf'al babı derler.Yanı masdarı ile isim verilir.Masdar iştikak da asıl olup,asıl ile her şey isim tesmiyesi evla olduğu ecilden bu babın alameti mazisi dört harf üzerine olmaktır.
Binası, çoğu müteaddi,azı lazımdır.Misal;Ekreme zeydün amran,gibi.Lazıma misal;Asbaha rracül,gibi.
Üç babdan babı sani(ikinci);
-vezni;Fa'ale yufa'ilu tefilen..
-mevzünü;ferraha yüferrihu tefrihan dır.
Ferraha aslında feraha idi.Sülasi mücerred idi.Biz diledik,sülasi mücerredi mezidün alessülasi Rubai(dörtlü)kılmak,TEF'İL babına nakil etmek,anda ka'ide bu ki;Feraha nın beynel fa ve l ayın ına ,aynel fiil cinsinden bir harfi ahir ziyade ederlerimiş.Biz dahi ziyade ettik,ferereha oldu.Kelime de iki harf bir cinsdenvaki odu,ralar,evveli sakin,sani(ikinci)müteharrik idağamı vacib,idğam ecli için rayı üla yı,rayı sani muteharrike idğam ettik,müdğamdan bedel mudğamun fiyh olan saninci(ikinci) raya bir şedde verdik, ferriha oldu.Vakf halinde emri hazıra mültebis oldu.Olmasun için
Ra nın kesresini fethaya tebdil ettik,Ferraha oldu.
-fiili mazı FERRAHA,müzari Yüferrihu,masdarı Tefrihan oldu.Bu baba Tefrih babı derler.Yani masdarıyla isimlendirlir.Dörtlü ve diğerlerinde masdar iştikak'da asıldır.Asıl ile herşey tesmiye olunması evla olduğundan biz dahi tesmiye ettik.
Alameti;Beyel fai vel ayın aynel fil cinsinden bir harfi ahar ziyadesiyle maziysi dört harf üzere olmaktır.
Bu babın binası;Teksir için dir.Teksir dahi fiil de olur.Fail de olur.
meful da olur.Fiil de olduğuna misal,Tavvafa zeydünil kaabe gibi.
Fail de olduğuna;Mevvetel ibil gibi.Meful da olduğuna misal;ğallaka zeydunil babe gibi.
Üç babdan babı salisin vezni;
Fa' ale yufa-ilu mufa'aleten ve fi'alen ve fiy'alen dir.
Mevzünü;Katele yukatilü mukateleten,ve kıytaleten.
Katele aslında katele idi.Sülasi mücerred idi.Biz diledik sülasi mücerredi mezidün alessülasi ribai kılmak,mufa'ale babına nakil etmek,anda kaide bu ki,katele nin beynel fa vel ayın'a bir elif ziyade ederlerimiş.Biz dahi ziyade etik.Kâtele oldu.
Kâtele fiili mazı.Yukatilu fiili müzari,mukatele müzari,bu baba mufa'ale babı derler.Masdar ile isim verilir.Biz dahi masdar iştikakda asıl olduğundan asıl ile her şey tesmiyesi evla olduğu ecilden biz de masdarıyla tesmiye ettik.
Bu babın Alameti;Mazısı dört harf üzerine olmaktır.Beynel fa vel aynına bir elif ziyadesiyle...
Binası müşareket beynel isneyn dir.
Misal;Kâtele zeydün amran gibi.Bazen vahde icin de olur.Katelehumullah gibi.
Üç Neviden nevi sani;iki harf ile ziyade olundu.Ol dahi beş bab oldu.Beş babdan,beş babdan evvelki
vezni;İnfeale yenfeilu infialen,
-mevzunu;inkesere yenkesirü inkisaren.inkesere aslında kesere idi.Sülasi mücerred idi,biz diledik,sülasi mücerredimezidün alessülasi,humasiy glub;infial babına nakil etmek,anda kaide bu ki,kesrenin evveline bir hemze dahi bir nun ziyade ederlerimiş,biz dahi ziyade ettik.İbtida-i sakin ile nutuk müteazzir olduğundan,olmasun diyehemzeye kesre hareke verdik.İnkesere oldu.Bu fiili mazi,yenkesirü fili müzari,bu babın masdarı inkisaren gelir.Bu baba İnfial babıdenir.Masdarı ile isim verilir.Masdar iştikakda asıl olup asıl ile herşey tesmiye olunur.
-alameti;Evveline bir elif, nun ilave edilir.Mazısı Beş harfli olmasıdır.
-binası:Mutavaat içindir.
Mutavaat neir?
-fiili mteaddinin fiilinin teallukundan mefulu bih de fiilin eserinin bulunmasıdır.Örnek:kesertüzzücace fenkesere zalikezzücac gibi.
Kırmak teaddisinden kırılmaklık eseri mefulu bi olan cam da hasıl olmuştur.Bu babdan gelen kelimenin faili kabül edicidir.Bu sebebden bu babın binası mutavat içindir.
Beş babdan 2.Bab
-Vezni;İfteale.Yefteilü,iftialen.
-mevzünü;ictemea yectemiu ictimaen.
Aslında üçlüsü Ceme'a dır.Biz de iftial babına beşli yapmak murad eyledik,ift..ilavesiyle ictemea oldu.
-alameti;Bir elif ve ta ,aynel filine bir de ta ziyad ederek beş harfli oldu.Nutuku muteazzir olmasın için hemzeye kesre harekesi ,Tahfif için cimin harekesini ta'ye vererek cimi sakin kıldık,ictima-i sakineyn olmasın diye ta ya fetha verdik icteme'a oldu.İctema mazıdır.Müzarisi Yectemi u dur.Masdarı İCTİMAAN dır.Bu baba ifti'al babı denir.
-alameti;bu babın elif,ta ve ayenel fiiline ta ilavesiyle mazısı beş harfli olmaktır.
-binası;mutavat içindir.Örnek;camaatül ibile fectema al ibilü.Fiili müteadinib faili mutavat oldu.
Beş babtan üçüncüsü;
-vezni;İfalle yafallu ifilalen dir.
-mevzünü;Ahmerre yuhmirru ihmararen dir.
-alamet;mazisinin beş harfli olmasıdır.Aslında HAMURA idi.Biz diledik k, sülasi den humasi yapalım.İfilal babına nakil edelim.Kaide ise,Evveline bir hemze.ahirine lamel fiilin cinsinden bir harf ziyade edilirmiş,biz dahi ziyade ettik.İbtida nutuk müteazzir oldu.Nutuk mümkin olsun diye hemzeye kesr ile hareke verdik.İhamurere oldu.Kesreden zammeye huruc lazım geldi.Bu durum olmasın diye mimin zammesini fethaye tebdil ettik.İhamerere oldu.Kelimed iki harf bir cinsden vaki oldu.Ralar ikisiyle harekeli ve aynı cinsten.ilhak ve iltibas olamsun için rayı saniye fetha harekesi verdik.Bu durumda idğam vacib oldu.Bu durumda birinci ra'nın harekesini hazif ettik.Birinci ra'yı ikinci ra'ya idğam ettik.Mudğamdan bedel mudğamü fih olan ikinci ra'ya bir şedde verdik.İhmerre oldu.Bu fiili mazidir.Muzarisi Yahmerru dur.Masdarı ıhmiraren dir.Bu baba İfilal bab denir.masdar iştikakda asıl olduğundan masdarıyla isim verilir.
-binası;mubalağa ile lazım içindir.Ve dahi ELVAN(renkler) VE UYUB(ayıplar)içindir.İhmerre(kızardı) zeydün,iyverre(şaşı oldu9 zeydün gibi.
Beş babdan dördüncüsü;
-vezni;tefealel yeteaalu tefeuulen.
-mevzünü;tekelleme yetekellemü tekellümen.
-alameti; başına bir ta,ayenel fiiline,aynel filinin cinsinden bir harf ilavesiyle mazısının beş harfli olmasıdır.Mazisi keleme,müzarisi yeklümü dir.Tefil babına nakil ederek beşli yapmak istedik,Anda ka'ide budur ki,evveline bit Ta,beynel fa vel ayın a aynel fiili cinsindan bir harf ilave eyledik.Bu halde ibtida-i nutuk müteazzir olduğundan ta'ya fetha harekesi verdik.Tekelleme oldu.Kelime de bir cinsden iki harf oldu,lamler.Birincisi sakin ikincisi harekeli.bu durumda idğam vacib oldu,Birinciyi ikinciye idğam ettik.Ve bir şedde verdik.Tekelleme oldu.Yetekellemü fiili müzarisi dir.Masdarı Tekellümen dir.Bu baba Tefe'ul bab da denir.Masdar iştikak da asıl olduğundan masdarıyla isimlendirilir.
-binası;Tekellüf içindir.Bir şey öğrendikten sonra,bir şey öğrenmektir.Teallemt ül ilme meseleten ba'de mesele..
Beş babpdan beşinci babın Vezni;tefa'ale yetefa'alü tefa'ulen
-mevzünü:teba'ade, yeteba'adü, teba'uden
aslında üçlüsü" be a de" idi.Tefa'ul babına nakil etmek için kural bu:evveline bir "Ta"aynel ve fa arasına bir elif..nutuk mazür olmasın diye ta ya fetha harekesi verdik,tahfif olsun diye aynın zammesini fethaya tebdil ettik.Teba'ade oldu.Muzarisi yeteba'adü..masdarı Teba'uden dir.
-alameti:beş harfli olmasıdır.Evveline bir ta ve aynel fiili ve fail fiiline bir de elif ziyade edilir.
-binası:Müşareket beynel isneyn(iki kişi arasında müşareket için our.)Teba'ade zeydun amran gibi.Fesaaaden(daha çok topluluklar arasında müşareket için olur..Tesalahal gavmü gavmen gibi..
Üç nevi den nevi salis(üçüncü nevi):
Alameti:üç harf ilavesiyla altı harfli olmak.
Dört babdır..
Birincisi;
Vezni:istefale,yestefilü,istifalen.Bu baba İSTİFAL babı denir.Mastariyla tesmiye edilir.Zira masdar ziyadelerde iştikak da asil dır.
Mevzünü:istehrace,(fiili mazi)yestehricü,(Fiili müzari)istihracen(mastar).
İstehrace aslında üçlüsü, harece idi.Burada kaide fail fiil ve aynel fiil arasına iste..ziyade etmek di bizde ziyade ettik istehrace oldu.İbtidai nutuk mümkin olsun için elif esre ile hareke verdik.
Alamet:Evveline elif sin ve ta ziyadesiyle altı harfli olmaktır.
Binası:Çoğu kere müteaddi bazen de lazım dır.
"İstehrece zeydün il male".
Lazim:"istehrece-ttın" gibi.
Dört babdan sanisi(ikincisi):
Vezni:İfav'ale yefav'ilu ifıy'alen
Mevzünü:İ'şeyşebe,(fiili mazi) y'şevşibu,Fiili müzari, i'şişaben(masdar).
Alameti:Asli "aşube" dir.İ'fiyal babına nakil de kaide,aynel fiil ile lamel fiili arasına "vav",evveline bir "hemze" ilave ettik.Aynel fiiili cinsinden bir har ziyade ettik.İbtida-i nutuk(ilk okumaya başlamak) müteazzir olmasın için elif kesreyle harekelendi.İctima-i sakineyn olmasın için ikinci şin'e fetha (üstün)harekesi verdik.Mazisi altı harf olmaktır.
Binası:Mubalağa lazım dır.
Dörd babdan üçüncüsü:
Vezni:Ifaevvele yefavvilü ifivvalen
Mevzünü:İclevveze yeclevizzü iclivvazen
Aslında celeze:evveline bir hemze,beynel ayın ve lamina vav,iki vav birleşti,ve şeddledik,nutuk ibtidası mümkin olsun diye,hemzeye kesre hareke verdik.İclevvze oldu.İclevveze yeclevvizü iclivvazen.(toplanmak)..Masdar iştikakda asıl olduğu için İfivval babı denir.
Alameti:Altı harf dir.
Binası:mubalağa lazim dır."Celezel ibil" ve "iclevvezel ibil"çok yürüdüğü vakit de, denir.Evveline bir hemze,beynel ayın vellam iki vav ilave edilir.
Dört babdan dördüncüsü:İfiylal babı denir.
Vezni:ifalle yefallu ifiylalen
Mevzünü:ihmaarre yahmaarru ihmiyraren
Alameti:mazisi altı harf üzere olmaktır.evveline bir hemze beynel ayın ve lam bir elif,lamel cinsinden bir harf ...
Binası:Mubalağa lazım içindir.Hamura zeydün derler,zeyid az kızardığı vakit.İhmarra zeydin denir mubalağa kızardığı vakit.İhmaarra denir çok mubalağa olduğunda.
Otuz beş babdan bir bab Rubai mucerred (mücerred dörtlü) içindir.
-vezni:f'alele yuf'alilü f'aleleten ve fıylalen
-mevzünü:Dahrece yudehricü dahreceten ve dıhracen
-alameti:mazisi dört harfli olmaktır.Cemi harfleri asil harf olmaktır.
-binası:çoğu kere müteaddi(geçişli) ve bazen de lazım(geçişsiz)içindir."Dahrece zeydünil hacer"lazıme örnek:"Derbeha zeydün"
Altı bab da Dahrece ye/F'aleleye mulhak altı bab vardır.
1.Vezni:fev'ale yufev'ilu fev'aleten ve fıyalen..
-mevzünü:havgale yuhavgilu havgaleten ve hıvgalen.
-alameti:Havgale aslında "hagale" dir.Sülasi mücerred di.
biz havgale babına katmak istedik.Hagale'nin fa ve aynel fiiline
bir vav ilave ettik.
Altı babdan 2. cisi:
Vezni:Feyale yüfeyilu feyaleten..
Mevzünü:Beytera yübeytiru beyteraten..
aslında betare idi.feyaleye ilhak etmek istedik.Fail fiil ve aynel fiiline bir ya ilave ettik beytera oldu.Bu baba feyale babı denir.
Binası:Müteaddi içindir(Geçişli) fiil dir.Beytera zeydünil galem...
Altı babpdan üçüncüsü:
-Vezni:F'avele yuf'avilü fa'veleten
-Mevzünü:Cehvere yücehviru cehvereten..
-Binası:Müteaddi içindir.Cehvere züydünil kuran..
-alameti:aynel fiil ile lamel fiiline bir vav ziyadesiyle mazisi dört harf üzere olmaktır.
Altı babdan dördüncüsü:
Vezni:Fa'yele yufa'yilu f'ayeleten ve f'iyalen
Mevzün:Asyere yu asyiru asyereten ve isyaren
asiir aslında asere idi.Biz sülasi mezi alessülasiye mülhak baba(dehrace)ye çevirmek istedik.Aynel fiil ve lamel fiiline bir ya ziayde ettik.Asiyere oldu.Tahfif olsun için sa nın harekesini yaya nakil ettik,asyere oldu.Bu Baba F'ayele babı denir.
Alameti;Mazisi bir ye ziyadesiyle dört harf üzere olmaktır.
Altı babdan beşincisi:Falele babı dır.
Vezin:Falele yüfalilü falelete ve fi'alalen
Mevzünü:Celbebe yücelbibü celbebeten ve cilbaben
Celbebe aslinda Celebe dir.Biz bu baba cevirmek istedik.Lamel fiiline aynı cinsinden bir harf ziyade ettik.fiili mazinin ahiri fetha üzere mebni oladuğundan bai saniyeye fetha harekesi verdik.Celbebe oldu.Bu baba falele babı denir.
Bu babın alamet:Mazisi dört harf üzerine olmaktır.
Binası müteaddi içindir.
Örnek:Celbebe züydünil male..
Altı bab'dan Sadisin(altıncısı):
Vezni:F'ala yuf'ali f'aleyeten f'aliyeten Ve F'alayen.
Mevzünü:Selga yüselgi selgayeyte ve silgayen
Aslı selega dır.Ahirine bir ya ziyade ederek bu babtan kıldık..
Erba hareket vaki olmasın diye ahirini sakin kıldık.Selgaye oldu..
yanın harekesi ve bir öncesisinin harekesi olmasından yayı elife kalb ettik.Selga oldu.
Bu babın alameti;mazisi ahirine bir ya ziyadesiyle dört harf üzere olmaktır.
Binası:Lazim içindir.Selga zeydün..
Bu dört baba rübaiye mülhak bab derler.
İlhak Demek?
Bu babların masdarlarının rubainin masdarlarıyla ittihad halinde olması demektir.
35 babptan üç babda Rübai mücerrred üzerine ziyade kılınan babdır.
Bunlarsa iki nevidir.
1.Kendisine bir harf ziyade olunan bablar.
Bu ise bir bab dır.
Vezni;Tef'alele yetef'alelü tef'alülen
Mevzünü;Tedeahrece yetedahrecü tedahrucen
Tedahrece aslında dahrece idi.
Bu bab dört üzerine bir ilave olarak aslı beş harflidir.Bu ise dahrecenin evveline te ziyade ettik.
2.Bu nevi iki harf ziyadesiyle olan iki babdır.
Bu ise iki babdır.
1.İfanlele yefanlilü ifinalen
Mevzünü;ihranceme yehrencimü ihrincamen
İhranceme aslında "harceme" dir.İfinlal babına ilhak etmek isteyince,evveline bir hemze,ayenel fiiil ve lamel fiiline bir nun ilave ederek bu babdan kılınmıştır.
İkincisi:İfilalaen babıdır.
Vezni:İfallele yefallilü ifilalalen
Mevzünü:igşe'arre yegşe'irru igşiraraen
Aslı g'aşere ,evveline bir hemze,ahirine lame-i sanşyesinin cinsinden bir harf ziyade ettik.ibtidai nutuk müteazzir olmasın için hemzeyi kesre ile harekelendirdik.igeşarer oldu.Fiili mazının sonu fetha ile mebni olduğundan biz de Fetha ile harekelendirdik.İgeşarere oldu.Gaf ın harekesini şine verdik.İgşarere oldu.Aynı cinsden iki harekeli harf bir yerde ictima olmasın diye idğam yapmak vacib oldu..Biz dahi idğam ettik "İgşe'arre"oldu.
Binası:Mübalağa lazım içindir.
Otuzbeş Bab dan Beş bab da Tedehrace'ye Mülhak Bablar.
1.Tef'alüleln babıdır.
Vezni: Tef'alele Yetef'alelü Tefalülen.
Mevzünü:Tecelbebe Yetecelbebü Tecelbüben
Aslında Celebe idi.Tedeahrece ye mülhak bab yapmak istedik,celebe nin evveline bir Ta,ahirine lamel cinsinden bir harf,ibtidai nutuk mümkin olsun icin ta'ya fetha verdik.Fiili mazinin ahiri fetha üzerine mebni olduğu için ikinci Ba ya fetha hareke verdik.Tecelbebe oldu.Bir kelime de beş bir arada harekeli harfler birleşmesin diye Lam harfini sakin kıldık.Ve Tecelbebe oldu.
Binası Mutavaaat içindir.
2.Tefayulen babıdır.
Vezni:Tefayele yetefayelü tefayülen
Mevzünü:Teşeytana yeteşeytanu teşeytunen
Aslı;Şetena dır.Teahrece babına ilhak olması için Evveline bir Ta,Beynel fa vel ayın,bir Ya ziyade eyledik,ibtidai nutuk müteazir olmasın için Ta ya fetha hareke verdik,Teşeytana oldu.
Alameti: mazisi beş harf üzerine olmaktır.
Binası:Mutavaat üçündir.
3.Tefevulen babıdır.
Vezni:Tevale yetefevalü tefevulen
Mevzünü:Tecevrebe yetevcevrebü tecevrüben
Aslı cerebe dir.Tedehreceye ilhak olması için evveline bir Ta,beynel fa vel ayın bir vav ziyade ettik.İbtidai nutuk mümkin olsun için Ta ya fetha hareke verdik.Tecevrebe oldu.
Binasi:Mutavaat içindir.
4.Bab Tefaavulen..
Vezni;Tefaavele yetefaavelü tefaavülen
Mevzünü:Tereahveke yeterahvekü terahvüken
Aslı rahake dir.Tedahrece ye ilhak etmek için eveline bir Ta,beynel ayın vellam bir vav ziyade ettik.İbtidai nutuk müteazzir olmasun için Ta ye fetha hareke verdik.Terahveke oldu.
Binası Mutavaat içindir.
5.Tefaaliyen dir.
Vezni:Tefaala Yetefali Tefaaliyen
Mevzünü:Teselga yeteselgi teselgıyen
Aslı Selga idi..Tedahrece ye ilhak etmek için Selga nın evveline bir Ta, ahirine bir Ya,ibtidai nutuk müteazzir olmasın için Ta ya fetha hareke verdik.Teselga oldu.Fiili mazinin ahiri fetha ile mebni olduğundan ya yı fetha ile harrekelendirdik.Beş harfi mutevaliyat olmasın için Lamı sakin kıldık ve ya muteharrik ma kabli meftuh,yayı elife kalb etik. Teselga oldu.
Yeteselga aslında yeteselgiyu dır.Yaya zamma sagil olduğundan
zammeyi hazif ettik.Yeteselga oldu.
Teselgıyen aslına teselguyen dir.
gafın zammesini kesreye intikal ettik Teselgıyen oldu.
İki babdan babı evvelin
Vezni:İfanlele yefanlilü ifinlalen dir.
Mevzün:Igansese yegansisü igınsasen
Aslı ga'ase dir.Ihrencemeye ilhak etmek istedik,evveline bir hemze,ahiri fetha ile mebni olduğundan ahirini fetha yaptık,ıgansese oldu.
Bu iki babdan ikincisi;
Vezni:İfanlaa yefanlii ifinlaaen
Mevzünü:İslenga yeslengii islingayen
Aslında Selega dır.Ihrenceme ye ilhak olması için evvveline hemze,beynel ayın vellam bir Nun ve ahiri fetha üzerine mebni olduğundan fethaladık. kendisi fetha bir öncesi fetha olduğundan yayı elife kalb ettik..İslengayu oldu.ya ye zamme sakil olmasın diye zammeyi hazif ettik İslenga yeslengii oldu.
Temmetirrisaletü HMCK 05.03.16