Haza Risaletün fi Bazi Ğaraibi il i'lal vel İdğam Vel Kelimaat

Bismillahirrahmanirrahim
Badel Hamdeleti Vessalveleti.
1.“Gısiyyin” aslında Gavivisün dür.Kalbi mekan bi mekan(yerlerini değiştirdik)
Gusevivun oldu.Vavı rabia vaki oldu.Bu durumda vav yeye kalb olur.Gaseviyun oldu.Bir kelime de vav ve ya cemoldu.Gadsebegat ıhdahuma bissükun ,vavı ya gıldık.Yayı ya içinde idğam kıldık.Ondan bedel bir şedde getirdik.Ya binası sahih ve salim olsun için sin'in zammesini kesreye tebdil ettik.Zammeden kesreye nüzul lazım gelmesün için gafın zammesini kesreye tebdil ettik”Gısiyyin”oldu.
2.”Badirrun” aslında” Budurr” dur.İgşearre babına intikal ettik.”İbvuderre” oldu.Vav harfi illet muteharrik,vavın harekesini baba verdik.Hemzeden müsteğni oldu.”Budurr” oldu.Vav müteharrik fil asıl Elif'e kalboldu.”Badirrun” oldu.
3.”Ederr” aslında Edverru idi.Şeddesiz vav mazmume lazım vaki oldu.Vavı mazmume lazım olsa,hemzeye döndürürlermiş biz dahi döndürdük.”E'der” oldu.”Kalbi mekan bi mekan” (yer değiştirmek)kıldık.Hemze sakin makabli meftüh,hemze elife kalbettik.Âder oldu.
4.”Âram” aslında “Eerâm” dır.Kalbi mekan murad ettik.Hemzeyi ra'nın üzerine takdimettik.Hemze sakin ma kabli meftüh,hemzeyi elife kalbettik.Eram oldu.Çoğulu âram dır.(Eşya aslında Şeyen idi.Kalbi mekan mürad ettik,Lamı ülasını fa-i fiiline takdim ettik.Ya ve elifde İçtima-i sakin olmasın diye şin in harekesini ma badindeki sakin olan ya ya verdik.Eşya oldu.)
5.Hadi(Birinci demek) aslında vahid idi.Kalbi mekan müradettik.Fai fiilini lam-el fiiline nakil ettik.İbtida-i sakin ile nutuk müteazzir olmasun diye Ha yı elif üzerine takdim ettik.Hadiyü oldu.Vav sakin ma kabli meksür,vavı elife kalbettik,Hadiy oldu.Ya sakin makabli meksür yayı hali üzerine bıraktık.Hadi oldu.
6.”Sitteh” aslında “südüs” idi.Sin in ta ya ,ta nın sine gurbi mahrecinden naşi siyni ta ye kalbettik,Sitte oldu.Kelime de ikiharf bir cinsden vaki oldu,ta lar.
İdğam ettik,tezkir için ahirine bir ta-he getirdik.Sitte odu.
7.Na'in aslında naiyun idi.”Kalbi mekan bi mekan” kıldık,niya'in oldu.Ya harfi illet müteharrik,makabli meftüh yayı elife kalbetttik.Na'in odu.
8.”Yenaün” aslında “yene'yün” idi.Kalbi mekan bi mekan”kıldık.Yen'yeü oldu.Ya harfi illet müteharrik, ma kabli sahih sakin olan nun'a ya'nın fetha harekesini verdik.Ya'nın süküni ile “yeniya” oldu.Ya müteharrik fil asıl,makabli meftuh elan,bayı elife kalb ettik fil hal.Yenye'ü dedik derhal.
8.”Takva”Atşa veznindedir, aslında “vaki” idi.Vavı ta ya galb ettik.Virasün,vicahün,ticahü gibi.Takiyyun oldu.Evvelki yayı dahi vava kalb ettik Takva oldu.
9.”Cahün” aslında “Vechun” idi.Kalbi mekan bi mekan kıldık,Cühun oldu.Vav sakin makabli meftüh,vavı elife kalbettik.Cahün yahut cahin oldu.
a)Cahün aslında cayi'ün dür.Kalbi mekan bi mekan kıldık,Caiyün oldu.Ya üzerine zamme sakil,ya nın zammesini sagil görüp hazif ettik.İçtima-i sakineyn oldu.Ya dan tenvinden..İçtima-i sakineyn defiçün ya hazifettik.Tanvini makabline verdik.Ca'e yada caün oldu.
10.”Tektiliyn” aslında Tekvetelliyn dir.İkşa'rere babından.Kaşare gibi mazisi kevtele dir.Evveline hemze ziyade edildi.Ekutel oldu.Lamel fiili cinsinda ahirine de bir elif ziyade,Ekvetelel oldu.Gafın harekesi vava nakil oldu.Erba harekati mutevaliyat olmasın diye Ta'yı sakin kıldık.İkvetelle oldu.Tekvetüllyn fiili müzarinin müfred müennes muhatabasına nakil ettik.Vavın harekesini hafe verdik.Zira ma kabli sahih sakin,içtima-i sakineyn oldu.vav ve ta'dan. Bunu defiçin.Vavı hazifettik.Tektellüyn oldu.Kelime -i vahide d lamların içtiması caiz olmadığından Lamı ülayı sani de idğam ettik.Tave lame kesre harekeledi.Tektillyn oldu.
11.Sittalâdün aslında sittvulüvdün dür.Terahveke babından müzri fiili dir.
12.(lem yehiddi aslnda lem yehtedi..içtima babından.(Lirügıyyike aslında raga'nın masdarıdır.
13.Le nesfe'an fili müzari mütekellim meal ğayrdır.Aslı Nesfe'u dır.Ahirine nunu muhaffefe,ve elife kalbolundu.
14.Ela terevunneni müzari muhatab,Aslı teri'vunneni dir.Ekreme babından.İsmi faili aslı inunne...
15.İveveve işevşebe den fiili mazıdır.Aslı ivevve dir.
16.İn ibte'atehu aslında ıbneye'atehu dır.
17.Maziye maza aslında mazaviyüün dir. Yesaru gatele babından fiili müzaridir.
Kelan,kilan kelele den masdardır.Yekunu müzaridir.Veka yeku..
(kane yekunu) de diyen var.(Summun,bukmun,umyun humrun vezninde(sıfatı müşebbehe dir.)
Velenahmil emri ğaibden mütekellim meal ayırdır.Yuhassimun müzari cemisi,aslı yahtasimun dur.Tücebbebiyne tüketteliyne gibidir.Bakmavani Hamravani veznindedir.
E emru'i, veey yü'i vezinde.Gı vaka,yaki den emir sıgasıdır.E, gı, ti, ri dört kelimedir.Ti, eta yeti den emirdir.Ri, rea,yera dan emirdir.
Mür,sel,ti dört kelimedir.Mur,emere yemuru dan emirdir.Sel,se'ele yeselü den emirdir.
Nuhatün;gulatün,rümatün aslı galebetün,nasaretün gibi cemi mükesserdir.
Yehrigu aslında erage den müzri filidir.Aslı yerigu dur..aradaki he fazladan gelmiştir.
Senisimühü aslında veseme yesimü den den fiili müzaridir.Sin zaideedir.Elbette ala ğayri kıyas bete den masdardır.Ekafiyke kefa yekfi den ismi faildir.Hemze ise istifham.


Lümtünneni mazi cemi müennes lame,yelümü den..
Müsemmatün, semma yüsemma dan ismi mefül ,müfred müennes dir.
Üsaddigu;Müzari mütekellim.aslı,tekellüf babından tesaddaka dır.
Teüdetün masdardır.Aslı veüdün,Vav ta ye kalboldu.(Mecmu niyke den istmi tefdıl olur.)Eyameniyn,eyamin cemidir.
Bu ise men in cemidir.Men ise ismi ayındır.(Savahıbat ismi fail olan sahib in cemidir.)
Ticahün aslında vicahün dür.Virasün tirasüün masdarı gibi.Nedimin cemi nüdama dır.Lem tukellimun aslında lem tukellimuni dir.Emetena fiili mazi müfred dir.Kanekan, kunneke ismi fail tesniyesidir.
Takiyyetün aslı vakiyye ve tahiyye masdarından türemedir.Tahiyyetün aslı Tefiletün(tebsiratün,tezkiratün veninde tahyiyetün dür.Salatün aslı alebetün veznin de salevetün dür.
Temmet.Son 15.04.2016 terc.MCK


Haza Risaletün fi Enva'issifat Vel Ezmar Gablezzikri Ve Kelimaat'il Mensübat Ala Tertieb'il Kur'an.

Badel Hamdeleti Vessalveleh..

Sıfat'ın 11 Vecühü(Vecihleri) var.

1.Tahsis Sıfatı:Zeydün'ül ga'im.
2.Tevzih Sıfatı:Zeydün'üttacir.
3.Sıfatı Medih:Zeydün'ül Alim.
4.Sıfatı Zem:Zeydün'ül Cahil.
5.Sıfatı Terahhum:Zeydün'ül fakir.
6.Sıfatı Te'kid:Zeydezzahib,ahsereddeyr.
7.Sıfatı Ğarize:Zeydün'ül kerim.
8.Sıfatı Filiyye:Zeydün'ül fa'il.
9.Sıfatı Nisbiyye:Zeydün'ül Bağdadi.
10.İkinci derece Nisbi sıfat;Zeydün Hasenün Ğulamüh.
11.Sıfatı Cibilliye:Zeydün'üttavil..







El İzmar Gablezzikri Beş Yerde Caizdir.
İsmi Zat Gelmeden zamirin gelmesi beş yerd caizdir.

1.Zamiri Şan:Huve(şan) Zeydün Gaimün..
2.Zamiri Mubhem:Rubbe hu Racülen.
3.Zamiri Ni'ame:Ni'ame Racülen.
4.Zamiri Tenazü fiileyn.Darebeni ve ekremeni Zeydün.
5.Zamirün Fi Bedelilmuzmar(Muzmarin yerinde gelen Zamir.)
Duribet zeydün..
Hamd de beş çeşit Vardır.
1.Hamid 2.Mahmud 3.Mahmudu aleyh 4.Mahmudu bih 5.Hamd.
HAMD ise;Hamd bir manevi emir(iş)dir.Hamid den mahmude ulaşır.
8Hamid musannıf,Mahmud Allah (c.c)dir.Mahmudü aleyh ise Nimetdir.Mahmudü bih Elfaz(Tex)dir.
Mensub olan Kelimeler Şunlardır.
“Ceman”;Haliyet üzerine mensubdur.Yani “Mecmuan” demektir.
Ve “Me'an”Haliyet üzerine mensubdur.
Ve Ğaden;Zarfiyyet üzerine mensubdur.
Ve Eyzan;Masdariyet üzerine mensübdur.Yani Aze ayzan...
Vel yevm;Zarfiyyet üzerine mensubdur.
Ve Elbetteten;Masdariyyet üzerine mensubdur.Hazal emru elbetteten.manası.Bu iş elbette sabit ve gerçekleşmiştir.
Ve Fadlan;Masdariyyet üzerine mensubdur.Takdiri “fadale fadlan” dir.
Fe sa'iden;Haliyet üzerine mensubdur.Burada fail ve amil gizlidir.
Takdiri;Zehebna saiden,Ev Kün saiden..
Vel ân;Zarfiyyet üzerine mensubdur.
Ve Şeyen;Zarfiyyet üzerine mensubdur.
Da'imen;Ve Ebeden;Zarfiyyet üerine mensubdur.
Sermeden,ve evvelen,Ve bakıyen,Ve hıynen,Ve dehran,Ve zamanen,Ve vakten zarfiyyet üzerine mensubdur.ttifakan alel hafid,yani ittifakan ala ittifakil uleme.
Ve salan,ve katan,ve habren,ve sa'yen,ve galilen,ve kesiran,ve sebiylen,ve baiyden,masderiyyet üzerine mensubdur.
Ve mebniyyen,ve azimen,ve mehiynen,ve mehiyben,ve mehiylen,haber ve haliyyet üzerine mensubdur.
Ve muhiytan,ve iftiharen,ve rachuren,ve fican,ve fücacen,ve beliğan,ve uruban,
vevikaran,haliyyet,haberiyyet,masdariyyet ve vat'an,ve gıylen temyiziyyet ve masderiyyet üzerine mensubdur.
Sebhan ve Taviylen masdariyet üzerine mensubdur.
Ve şeyben,ve beniyn,ve şühuden ve temhiden haberiyyet üzerine mefulüyyet ve masdariyyet üzerine nasbdır.
Hüden ve süden,Ve rahmeten ve büşran,haliyyet,masderiyyet,haberiyyet üzerine mensubdur.
İvecen masderiyyet üzerine mensubdur.Tarikan ivecen örneği..
Ibreten; temyiz ve ya mefuliyyet üzere mensubdur.li'eclil ğayır..
Hanifen,cebbaren,aniden haliyyet üzere mensubdur.
Ve abden şeküran,ve adimü udvanen;haberiyyet üzerine mensubdur.
Aculen,ve sağıyran,ve kesiran; masderiyyet ve haliyyet üzerine mensubdur.
Ve mesulen,ve habiran,ve basiran,ve adven,ve mubiynen,ve mükrühen,ve ye'üsen,ve zehugan,ve gaburen haberiyyet,ve haliyyet üzerine mensubdur.
Ve tebiran,ve tekrimen,ve temciden,ve tehmiden,ve teslimen ve tekriken,ve tazimen masderiyyet üzerine mensubdur.
Ve akeben zarfiyyet üzerine mensubdur.Furutan haberiyeyt ve hazaren haliyyet üzerine mensubdur.
Cedelen ve bedelen; haberiyyet ve temyiziyyet üzerine mensubdur.
Huguben; zarfiyyet üzerine mensubdur.
Sebeben;haberiyyet ve mefuliyyet üzerine mensubdur.
Hakkan ve nüzülen,hafiyyen; haberiyyet ve masderiyyet üzerine mansubdur.
Ve veliyyen mürşidan,ve tagiyyen,ve asiyyen; haberiyyet haliyyet ve vasfiyyet üzerine mensubdur.
Ve mekanen şargıyyen; zarfiyyet ve vasfiyyet üzerine mensubdur.
Feriyyen; vasfiyyet üzerine mensubdur.
Bağıyyen,ve melihan,ve meliyyen,bükiyyen,ve me'tiyyen,ve cisiyyan;haliyyet ve haberiyyet üzerine mensubdur.
Ahden,ve müdden,ve izzen,zidden,ve hüden,veleden,ve izzen,ve ridden,ve vifden,ve vüdden; mefuliyyet ve haberiyyet üzerine mensubdur.
Ve seviyyen;masderiyyet üzerine mensubdur.Sıratan seviyyan ...
Nesyen; haberiyyet üzerine(Ve duhan,zarfiyyet,ve vüzeran,ve hımlen,ve zefiran,ve süburan,ve zülmen ve vüzuran haliyyet ve haberiyyet yada mefuliyyet üzerine mensubdur.
(Masiran haberiyyet,mustegarren ve mukaman haliyyet ve temyiziyyet mensubdur.)
Ğaraman,ve gavaman ve esaman,ve muhanan haberiyyet ve masdariyyet üzerine mensubdur.
Tebdiylan,masdariyyet,ve siracan ve cemiylan haberiyyet üzerine mensubdur.Ve vataran ve miktaran ve mehiynan,gavlen sediyden,fevzen aziman,nasran azizan, yahut suhriyyan mefuliyyet,haberiyyet,haliyyet üzerine mensubdur.
Neziyden haliyyet üzerine,bukreten ve asiylan zarfiyyet üzerine,Ve hebaen munbessan haliyyet ve haberiyyet üzerine mensubdur.
Selamen ve selaman ve sedden seddan,saffan ve saffan dekkan ve dekkan masdariyyet ,mefuliyyet,haberiyyet,tekidiyyet, ve azaban nukran,fücaen,ve ciharan,kuranan,ve aceban mefuliyyet ve haberiyyet üzerine mensubdur.
Ve kaderan,ve hırsan,ve şihaban,rasadan,veyahut şihaban,rasadan,ve şühüban,rehagan,ve hereban,ve lübedan,ve hataban haberiyyet ve mefuliyyet üzerine mensubdur.Ve Tefciran,ve abusen,gamtariran,vasfiyyet ve haberiyyet
Zencebiylan ve aynen haberiyyet üzerine mensubdur.
Urufan ve usfan ve ğaddan,ve nuzuran,haliyyet ve haberiyyet üzerine mensubdur.Mihadan,meaşan,evtadan,vehhacan,ve etraban,ve mirsadan,ve ke'sen dihakan,ve hubban,seccacan,ve efvacan,mefuliyyet ve haberiyyet
(ve sabban,ve şakkan,ve ınaben,ve gadban,ve zeytunan,ve hadaiga,ğalban,masdariyyethaliyyet ve bedeliyyet üzerine mensubdur.
Ve sayhan,ve kadehan,ve subhan,masdariyeyt haliyyet ,Ve eştatan,ve cemi'an,Ve aaheran,haliyyet ve haberiyyet üzerine mensubdur.Bu irab asıl ve tefsirlerde mubin, kuran ın tertibi üzere açıklanmıştır.Bu irabları dışında kullanılması da mümkündür.Tetebbu et. Temmet..20.04.2016 HMCK