Orucla ilgili Fetvalar

Soru: Oruçlu iken banyo yapmanın oruca zarar varmıdır?
Cevap:Oruçlu iken banyo yapmak,orucu bozmaz.Sıcaklardan dolayı harareti azaltmak için ağza,burna su almakve soğuk su ile yıkanmak,oruca zarar vermez.Fakat bu,İmam- Azam’a (rahmetullahi aleyh) göre ibedete ıstırab göstermek olduğu için mekruhtur.

Soru: Oruçlu iken misvak,diş fırcası kullanılabilir mi?
Cevap:Oruçlu iken misvak kullanmanın mekruh olduğu konusunda görüşler olsa da,sahih olan görüş,bir kerahatin olmadığıdır.Üzerinde diş macunu olmayan bir fırca ile dişleri fırçalamak da misvak kullanmak hükmündedir.Ancak üzerine diş macunu konar ve az da olsa boğaza giderse,oruç bozulur ve kazası gerekir.

Soru:Kan vermek oruçu bozar mı?
Cevap:Oruçluyu halsiz düşürecek kadar kan aldırmak mekruhtur.Böyle bir tehlike yoksa kan aldırmakta sakınca yoktur.Mutlaka sağlık yönünden aldırılması gerekiyorsa bunu iftardan sonraya bırakılması uygun olur.

Soru:Oruçlu iken vücuda merhem,krem vb.şeyler sürmek orucu bozar mı?
Cevap:Derideki gözeneklerden içeri giren merhem vb. şeyler orucu bozmaz.Çünkü bu gibi şeylerin orucu bozabilmesi için tabii yollardan içeri girmesi gerekir.Ancak vücut ta derin bir yaraya sürülen ilaç içeriye veya dimağa kadar nüfuz ederse orucu bozar,kazayı gerektirir.

Soru:Astım hastalarının kullandığı nefes açıcı sprey ilaç kullanmak orucu bozar mı?
Cevap:Nefes darlığı çeken hastaların rahat nefes almalarını sağlayan oksijen ilaçlı suyu,spreyi sıkmak orucu bozar.Çünkü bu, yalnızca bir hava değildir,İlaçtır.Boğaza ulaşıp tükürük ile de mideye ulaşmaktadır.
Bile bile midesine veya genzine duman sokmak orucu bozar ve yalnız kaza gerekir.Binaenaleyh astım hastalarının kullandığı nefes açıcı fısfıs orucu bozar.Çünkü o sadece hava değil,nefes açıcı ilaç içeren özel bir havadır.

Soru:Göze akıtılan,damlatılan ilaç orucu bozar mı?
Cevap:Göze ilaç damlatmak ve göze sürme çekmek orucu bozmaz.

Soru:Burna ilaç damlatmak orucu bozar mı?
Cevap:Burna ilaç akıtmak orucu bozar ve kaza gerekir.

Soru:Kulağa ilaç damlatmak orucu bozar mı?
Cevap:Kulağa ilaç,yağ damlatmak orucu bozar ve kaza gerekir.Fakat kulağa giren su,orucu bozmadığı gibi,kulağa dökülen su da,tercih edilen görüşe göre orucu bozmaz.Kulak kirini temizlemek için çöp sokmak da orucu bozmaz.

Soru:Oruçlu iken iğne vurulmak orucu bozar mı?
Cevap:Günümüzde iğne vurularak ilacın kan dolaşımıyla vücudun her tarafına yayıldığı tıbben kesinlik kazanmıştır.Böylece ilacın beyne ve karın boşluğuna ulaşması hususunda tereddüde yer kalmamıştır.Bu sebeple zaruret yoksa,iğne vurulmayı iftardan sonra bırakmalıyız.Gündüz zorunlu bir sebeple iğne vurulan bir kimsenin,orucunu kaza etmesi gerekir.

Soru: Dil altına konan ilaç orucu bozar mı?
Cevap:Yenilmesi kastedilmeyen ve kendisinden kaçınmak mümkün olmayan bir şeyin içeri girmesi orucu bozmaz.Bu sebeple ilaçların tadı orucu bozmaz.Fakat ilacın kendisinin içeriye gitmesi orucu bozar.

Soru:Oruçlu bir kimse diş tedavisi yaptırabilir mi?
Cevap:Yaptırabilir.Fakat tedavi sırasında kan veya kullanılan bir malzeme boğaza ulaşır veya içeri kaçarsa,oruç bozulur.Bu nedenle en doğrusu,bu tip tedavilerin iftar sonrasına bırakılmasıdır.

Soru:Bir kadın Ramazan da adet geciktirici ilaç kullanarak orucunu tutarsa,kabul olur mu? Bu günleri kaza etmesi gerekir mi?
Cevap:Öncelikle bir bayanın dini vazifelerini yerine getirmek için adet geciktirici ilaç kullanması dinen tavsiye olunmaz.Çünkü bu gibi ilaç kullanmalar tabii olan bir duruma müdahale olup tedavisi zor ve imkansız olabilecek düzensiz adetlere,kadın hastalıklarına sebep olabilir.İlla da kullanılacaksa,mutlaka uzman doktora başvurarak onun tavsiyesi doğrultusunda kullanılmalıdır.Bu şekil de ilaç kullanarak tutulan oruçların kaza edilmesi gerekmemektedir.

Soru: Kusmak orucu bozar mı?
Cevap:Kendi kendine gelen kusuntu,orucu bozmaz.Fakat isteyerek , kasıtlı meydana gelen kusuntu ise,orucu bozar ve kaza gerekir.Bu sebeple,kendi kendine gelen bir kusuntu da olsa,ağızdan geriye gitmesi muhtemel olduğundan ,orucun kaza edilmesi daha uygun olur.

Soru: Oruçta niyet şart mıdır?
Cevap:Şarttır. Sadece kalben niyet edilmesi yeterli iken, niyetin dil ile de söylenerek kuvvetlendirilmesi sünnettir.Sahura oruç tutmak niyeti ile kalkmak da niyet yerine geçer.

Soru:Gece sahura yalkmak için yattık fakat uyuya kaldık. Böylece imsak vakti geçti. Oruca nasıl niyet edebiliriz?
Cevap:Sahura kalkmaz için yatmanız niyet yerine geçmektedir.Bu şekilde orucunuzu tutabilirsiniz.

Soru: Gece misafirlikten geç geldiğimiz için sahuru erken yapıp yattık. İmsak vakti daha çıkmadan uyanmıştım. Yediğim yemeklerden dolayı çok susamıştım.Fakat sahuru yaptığım için su içmeye tereddüt ettim ve içmedim. İçebilir miyim?
Cevap:Evet içebilirsiniz. Çünkü oruç ibadeti sahur ve niyet ile başlamaz; imsak vaktinin sona ermesi ile başlar.

Soru: Oruca hiç niyet etmeyen kimse,iftara kadar yiyip içebilir mi?

Cevap:Eğer bu kimse hasta,yolcu veya ileri derece de yaşlı ise,yiyip içebilir.Fakat böyle bir özre sahip olmadan oruca hiç niyet etmeyen bir kimsenin,akşama kadar bir oruçlu gibi davranması gereklidir.

Soru: Ramazan orucuna niyet nasıl ve ne zaman edilmelidir?

Cevap:Ramazan orucu için niyetin vakti güneşin batmasından başlar ve ertesi günün öğle vaktinden biraz öncesinde (zeval vakti) son bulur. Ve niyette,tutulacak orucu belirtmek , tayin etmek şart değildir. Fakat imsak vaktinden sonra niyetlenebilmek için , o ana kadar bilerek veya unutarak oruç bozucu bir davranışta bulunmamış olmak şarttır. V oruca niyet anından değil, günün başlangıcından itibaren niyet edilmelidir.

Soru: Ramazan orucuna toptan niyet edilebilir mi?
Cevap:Hayır edilemez.Her günün orucu ayrı bir ibadet olduğu için, her gün için ayrı niyet etmek gereklidir. Bu yüzden bir günün orucunda ki bozukluk , diğer günlerin orucunun sıhhatine engel olmaz.

Soru: Az miktarda tuz yemek orucu bozar mı?
Cevap:Az miktar da tuz yemek orucu bozar ve kefaret gerektirir. Çok miktar da tuz yemek ise, orucu bozar fakat yalnız kaza gerektirir.

Soru: Sakız çiğnemenin oruca bir zararı var mıdır?
Cevap:Önceden çiğnenmiş , tadı alınmış bir sakızı çiğnemek orucu bozmaz,fakat bu mekruhtur.

Soru: Hamile-süt emziren veya çalışan kadınlar oruçlarını yiyebilirler mi?
Cevap:Hamile veya emzikli kadınlar, oruç tuttukları takdirde kendilerine veya çocuklarına bir zararın geleceğinden endişe ederlerse hasta hükmünde olurlar ve oruçlarını bozup daha sonra kaza edebilirler.Fakat çalışan kadınlar, sırf bu yüzden oruçlarını yiyemezler.

Soru: Bir kadın oruçlu iken yemeğin tadına bakabilir mi?
Cevap:Kocası sinirli ve huzursuzluk çıkarabilecek olan bir kadın, dil ucu ile yemeğin tadına bakabilir. B u mekruh olmaz.

Soru: Şevval ayındaki altı gün orucu tutmak istiyorum. Bunun için kocamdan izin almam gerekli midir?
Cevap:Bir kadının, kocasının izni olmaksızın nafile oruç tutması mekruhtur. Kocası, bu nafile orucu bozdura bilir. Kadın da daha sonra kocası izin verince veya kocasından ayrı düşünce bu orucu kaza eder.
Ebu hureyre’den (radıyallahu anh) rivayete göre peygamber (Sallallahu aleyhi ve sellem) efendimiz:
”Kadın,kocası yanında iken onun izni olmadan Ramazan dışında oruç tutamaz,tutmasın ve kocası yanında iken onun izni olmadan hiç kimsenin evine girmesine müsaade edemez,etmesin” buyurmuşlardır. (ebu davud / sıyam; 74; no: 2458)
Cevap:Hadis-i şerif: Bir kadının,kocası yanında iken onun izni olmadan nafile oruç tutmasının caiz olmadığını ifade etmektedir. Bunun sebebi: Kocasının kendisinden her an faydalanma hakkına sahip olmasıdır. Kocasının bu hakkı, nafile ibadet ile zayi edilemez.

Soru: Bir koca hanımının farz olan bir orucu tutmasına engel olabilir mi?
Cevap:Kendisine Ramazan orucu farz olan bir kadına, kocası bu orucu tutmasına mani olamaz. Engel olmaya kalkışırsa, ona itaat edilmez. ALLAH’a (Celle celaluhu) isyan olan yerde kimseye itaat edilemez.

Soru: Bir kimse oruçlu iken hanımını şehvetle öpebilir mi?
Cevap:Oruçlu kişi şehvetle karısını öpebilir.Eğer kendisine sahip olacağından eminse bunu bir mahzuru yoktur. Ancak emin değilse mekruh olur.

Soru: Adet halinde olan bir kadın mukabele dinlemeye nasıl devam edebilir?
Cevap:Özürlü olan bir kadın Kur’an dinleyebilir. Sadece eğer mukabele camide yapılıyorsa , camiye mukabeleyi dinlemek,takip etmek için giremez. Ama cami dışında bir yerde okunuyorsa yine gidilir ve dinlenebilir.Bundan da anlaşılıyor ki , özürlü halde bulunanlar Kur’an-ı Kerim’i dinleyebildikleri gibi, mevlidi ve diğer kasideleri de dinleyebilirler.Özürlü halde bulunmaları böyle dini merasimlere gitmelerine engel teşkil etmez.Yeter ki girilmesi caiz olmayan cami içinde icra edilmesin.

Soru: Adet hali gören bir kadın aralıksız kefaret orucunu nasıl tutabilir?
Cevap:Kefareti tutan bir kadının ayhalinin başlaması,kefareti bozmaz.Kadın temizleninceye kadar ara verir ve temizlendikten hemen sonra kefaret orucuna devam eder.Loğusa hali için bu geçerli değildir.

Soru: Uykusunda cünüp olan bir kimsenin orucu bozulur mu?
Cevap:Bozulmaz. Uyanınca banyo yapar ve oruca devam eder.

Soru: Cünüp olarak sabahlayanın durumu nedir?
Cevap:Sahur vakti bitmeden yıkanma imkanı varken, yıkanmayıp o şekilde cünüp olarak sabahlamak mekruhtur.

Soru: Unutarak yemek-içmek orucu bozar mı?
Cevap:Hayır bozmaz.Fakat kişinin oruçlu olduğunu hatırladığı gibi, yemeği içmeyi bırakması gerekir.Yoksa oruç bozulur ve kaza gerekir.

Soru: Uyku halinde iken yemek-içmek orucu bozar mı?
Cevap:Bozar.Çünkü uyku hali, unutma ve yanılma ile aynı değildir.Yemek ve içmek uykuya mani olacak bir haldir.Uyurken yemek ve içmek orucu bozar ve yalnız kaza gerekir.

Soru: Televizyonda okunan ezana uyarak orucumuzu açtık.Daha sonra bu ezanın başka bir şehre ait olduğunu, dolayısıyla iftar vakti girmeden orucumuzu açtığımızı öğrendik. Ne yapmamız gerekir?
Cevap:İftar vakti girmeden hata ile vaktin girdiğini zannederek iftar edilirse, oruç bozulur ve yalnız kaza gerekir.
Soru: Parfüm-kolonya kullanmak orucu bozar mı?
Cevap:Parfüm ve kolonya kullanmak ve koklamak orucu bozmaz.
Soru: Oruçluyken makyaj yapmak orucu bozar mı?
Cevap:Krem sürmek, makyaj yapmak veya yaptırmakla oruç bozulmaz. Ancak,makyaj malzemeleri, herhangi bir şekilde ağız yada burun yoluyla boğaza ulaşması halinde oruç bozulur.
Soru: Hangi günlerde oruç tutulmaz?
Ramazan bayramının ilk günü ile kurban bayramının dört günü oruç tutmak, tahrimen (harama yakın) mekruhtur.Çünkü bu günler ziyafet günleridir.
Soru: Cuma günü oruç tutulabilir mi?
Cevap:Yalnız Cuma veya cumartesi günü de ve özellikle Muharrem ayının aşure günü denilen yalnız onuncu gününde oruç tutmak tenzihen mekruhtur. Fakat kaza ve kefaret orucu ya da adak orucu bu günlere denk gelirse ,mekruh olmaz.