1-Medine vesikası: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve sellem) Medine’ye hicret edince Mekke’den gelen Müslümanlarla, Medineli Müslümanlar, orada yaşayan Yahudiler ve diğer unsurlar arasında geçerli olacak bir antlaşma metni hazırlattı.
2-Nüfus sayımı: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve sellem) Medine’ye hicretten sonra Müslümanların sayısını öğrenmek için bir nüfus sayımı yaptırmış ve bu sayımda 1500 kişinin isimleri yazılmıştır.
3-Dine davet mektupları: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve sellem) Medine’ye hicretinin 6. yılında komşu ülkelerin yöneticilerine mektup göndermiş ve onları dine davet etmiştir.
4-Yahudilerle mektuplaşma: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve sellem) zaman zaman Yahudilere mektup göndermiş, onlardan da mektup almıştır.
5-Vergi ile ilgili hükümler: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve sellem) Yemen’e gönderdiği Amr b. Hazm’a (radıyallahu anh), içinde vergi (zekat) ile ilgili hükümlerle bazı dini uygulamaların yer aldığı bir mektup vermiştir. Yine Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem), vefatından önce, bütün valilere gönderilmek üzere zekat miktarlarını bildiren bir liste hazırlattığı bildirilmektedir.
6-Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve selem) devrinde, bazı sahabiler Hz. Peygamberden (Sallallahu aleyhi ve sellem) duyduklarını yazmışlar ve böylece ilk hadis belgeleri olarak bilinen hadis sahifeleri oluşmuştur. Ancak bu dönemde sistematik ve düzenli bir hadis yazımı görülmediği için hadislerin büyük çoğunluğu ezber yoluyla ve sözlü olarak bir sonraki nesle aktarılmıştır.
15-Sahabe neslinden hadis rivayet edenlerin toplam sayısı kaçtır?
15-Kaynaklarda sahabe neslinden hadis rivayet edenlerin toplam sayısının 1300 olduğu belirtilir. Bunlardan bin kadarının en fazla 2’şer rivayeti vardır.
16- Sahabe ne demektir?
16-Sahabe: Hz. Peygamberi (Sallallahu aleyhi ve sellem), peygamberliği sırasında gören, O’nunla konuşup görüşen ve Müslüman olarak ölen kimselere verilen isimdir.
17-Sahabe’nin üstünlüğü neden kaynaklanmaktadır?
17-Sahabenin üstünlüğü ve fazileti onların insanların en üstünü ve faziletlisi olan Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve selem) arkadaşı olmalarından, O’nun davetini kabul etmiş bulunmalarından, zor zamanlarında O’nu yalnız bırakmamalarından kaynaklanmaktadır.
18-Kur’an’ı Kerim’de Sahabe’yi öven bir ayet meali yazınız.
18-‘iyilik yarışında öncelik kazanan muhacirlerle ensardan ve bu yolda onlara tabi olanlardan ALLAH razı olmuştur. Onlar da ALLAH’tan razıdırlar. ALLAH onlara altından nehirler akan, içinde ebedi kalacakları cennetler hazırlamıştır. İşte en büyük kurtuluş budur.’(Tevbe /100)
19-Sahabenin faziletiyle ilgili bir hadis yazınız.
19-‘’İnsanların hayırlısı benim zamanımda yaşayanlardır. Sonra onları takip edenler (Tabiiler), sonra da onları takip edenler (Tebeu’t-tabiinler) gelir.’’
20-Sahabenin hadis ilminin gelişmesine yaptığı katkı nelerdir?
20-Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve sellem) hayattayken, sahabe karşılaştığı problemleri O’na soruyor ve çözümlerini öğreniyordu. Onların yeni dini hükümleri öğrenme yolundaki bu arzuları, hadis ve sünnetin çoğalıp gelişmesini sağladı.
21-Hadisleri yazma işi ne zaman başlamıştır?
21-Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) hayatında onun izniyle başlayan hadis yazma işi Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) ölümünden sonra daha da çoğaldı. Çünkü yeni fethedilen ülkeler yoluyla İslam dünyası devamlı genişliyor, Müslümanlar buralarda yeni meselelerle karşılaşıyorlardı. Bunları çözmede Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) uygulaması önemli bir kaynak oluşturuyordu. İşte hadislere duyulan bu ihtiyaçtan dolayı, hadisleri öğrenme ve yazma faaliyeti de arttı.
22-Sahabenin hadis ve sünnet konusunda ki titizliklerin nasıldı?
22-Örneğin: Hz. Ömer (radıyallahu anh), Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) söz ve uygulamalarının ehil olmayan kimselerce istismar edilmesini önlemek için gelişi güzel hadis rivayet edilmemesini istiyordu. Çok hadis rivayetiyle meşhur olan Hz. Ebu Hureyre’ye (radıyallahu anh), ’Hz. Ömer (radıyallahu anh) zamanında da şimdiki gibi hadis rivayet edermiydin?’ diye sorduklarında, ‘Eğer size rivayet ettiğim gibi Ömer (radıyallahu anh) devrinde de hadis rivayet etseydim Ömer (radıyallahu anh) beni kamçısıyla döverdi.’ Diyerek onun bu titizliğine işaret ettiştir.
Hz. Ali de (radıyallahu amh); ‘Ben Rasulullah’ın (Sallallahu aleyhi ve sellem) ağzından bir hadis işittiğim zaman ALLAH’ın (Celle celalühü) nasib ettiği kadarıyla ondan faydalanmaya gayret ederdim. Fakat başka birisi Peygamber’den (Sallallahu aleyhi ve sellem) bir hadis rivayet ederse ona yemin ettirirdim. Yemin edince de onu tasdik ederdim.’ Diyerek bu konudaki titizliğini ortaya koymaktadır.
Hz. Ebu Bekir (radıyallahu anh) kendisine sorulan bir soru üzerine çevresindekilere, bu konuda Hz. Peygamber’den (Sallallahu aleyhi ve sellem) bir hadis duyan olup olmadığını sormuş, bunun üzerine Muğire b. Şube’nin (radıyallahu anh) söylediği hadisi ise, ancak ikinci bir sahabinin şahitliğinden sonra kabul etmiştir.
23-Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) vefatından sonra ki sahabe devrinde ilk yazılı hadis metinleri nelerdir?
23- a-Hemmam b. Münebbih’in sahifesi; Ebu Hureyre’nin (radıyallahu anh) kendisine yazdırdığı hadislerden 138 tanesini bir araya getirmiştir.
b-Cabir b. Abdullah’ın sahifesi; Cabir b. Abdullah, hacla ilgili küçük bir kitap yazmış, burada Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) konuyla ilgili söz ve uygulamalarını kaydetmiştir.
c-Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) vefatından sonra Hz. Aişe’de (radıyallahu anha) birçok hadis rivayet etmiş, bazı sahabiler onun rivayetlerini yazmışlardır.
24-Elmuksirun ve Elmukillun kimlere denir?
24-Elmuksirun: Çok sayıda (1000 den fazla) hadis rivayet eden sahabilere denir.
Elmukillun: Az sayıda (1000 den az) hadis rivayet eden sahabilere denir.
25-Elmuksirun sahabiler kimlerdir?
25- 1-Ebu Hureyre (radıyallahu anh): 5374 hadis rivayet etmiştir.
2-Abdullah b. Ömer (radıyallahu anh): 2630 hadis rivayet etmiştir.
3-Enes b. Malik (radıyallahu anh): 2286 hadis rivayet etmiştir.
4-Hz. Aişe (radıyallahu anha): 2210 hadis rivayet etmiştir.
5-Abdullah b. Abbas (radıyallahu anh) :1660 hadis rivayet etmiştir.
6-Cabir b. Abdillah (radıyallahu anh) : 1540 hadis rivayet etmiştir.
7-Ebu Said’il-Hudri (radıyallahu anh) :1171 hadis rivayet etmiştir.
26-Elmukillun sahabiler kimlerdir?
26- 1-Abdullah b. Mesud (radıyallahu anh): 848 hadis rivayet etmiştir.
2- Abdullah b. Amr b. el-As (radıyallahu anh): 700 hadis rivayet etmiştir.
3- Ebu Zerri’l-Ğifari (radıyallahu anh): 281 hadis rivayet etmiştir.
4- Sa’d b. Ebi Vakkas (radıyallahu anh): 270 hadis rivayet etmiştir.
5- Ebu’d-Derda (radıyallahu anh): 179 hadis rivayet etmiştir.
6-Muaz b. Cebel (radıyallahu anh) : 157 hadis rivayet etmiştir.
27-Tabiin’in ne demektir?
27-Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) ashabı devrinde yetişmiş, ashabtan herhangi birine kavuşmuş ve onunla görüşüp konuşarak sohbet etmiş olan her müslümana tabii (çoğulu: Tabiun) denir.
28-Tedvin ve Tasnif nedir?
28-Tedvin: Sözlü ve yazılı olarak nakledilen hadisleri bir araya toplama çabasıdır.
Tasnif (Sınıflandırma) ise; Daha önce karışık olarak bir araya getirilen hadislerin konularına veya ravilerine göre ayrılarak kitaplarda toplanmasıdır.
29-Sahabilerin, Hz. Peygamberden (Sallallahu aleyhi ve sellem) işitmiş oldukları hadisleri yazarak birer sahife meydana getirmelerine niçin tedvin demek mümkün değildir?

29-Çünkü sahabi, yalnız bir kişiden, yani Hz. Peygamberden (Sallallahu aleyhi ve sellem) işittiği hadisleri yazarak bir sahife vücuda getirmiştir. Eğer bu sahabi, başka sahabileri de dolaşarak onların hadislerini toplamayı gaye edinmiş olsaydı, onun bu faaliyetine tedvin demek mümkün olurdu. Bu sebepledir ki kaynaklar, sahabilerin hadis yazma faaliyetinden söz ederken tedvinu’l-hadis tabiri yerine, kitabetü’l-hadis tabirini kullanmışlardır.

30-Tedvin faaliyeti ne zaman başlamıştır? Bu faaliyetle ilk defa uğraşan kimlerdir?

30-Hadislerin sistemli bir şekilde toplanıp yazılması, sahabilerin artık yeryüzünde sayılarının iyice azaldığı, buna karşılık, onların yerini tabii neslinin aldığı bir devirde başlamıştır. Bunlardan iki tanesi:
a- İbni Şihab ez-Zühri b- Said b. Cübeyr’dır (radıyallahu anhuma)

31-Tedvin faaliyetinin başlamasının sebepleri nelerdir?

31- 1-Sahabilerin dağılması: Sahabilerin, fetihlerle genişleyen İslam ülkelerinin çeşitli şehir ve kasabalarına dağılarak oralarda yerleşmeleri, Hz. Peygamberden (Sallallahu aleyhi ve sellem) işittikleri hadislerin de onlarla birlikte dağılmasına sebep olmuş; bu ise, günlük hayatta daima başvurulan ve her müşkilin hallinde kullanılan hadislerin toplanması ihtiyacını doğurmuştur. Çünkü bu hadisler toplu olarak elde bulunmadıkça, onlardan hüküm çıkarmak yönünden faydalanılamıyor, dolayısıyla ortaya çıkan birçok meseleye de çözüm bulmak güçleşiyordu.
2-Hadis vaz’ı:Mevzu (Uydurma) hadislerin ortaya çıkması ve sahih hadisler için tehlike teşkil edecek bir hale gelmesi üzerine hadisçiler, sahih hadisleri toplamak ve onları mevzu (uydurma) hadislerden ayırmakla bu tehlikenin önüne geçebileceklerini anlamışlar.
3-Hadislerin toplanması için çıkartılan resmi emir: Emevi halifesi Ömer b. Abdülaziz (radıyallahu anh), hadislerin dağılıp gitmesinden ve hadis alimlerinin ölmesiyle sahih hadislerin kaybolmasından endişe ederek, Medine valisi Ebu Bekr b. Muhammed b. Amr b. Hazm’a bir mektup göndermiş ve şu emri vermiştir : ‘Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) hadislerini araştır ve yaz. Zira bu ilmin kaybolmasından ve ulemanın ölüp gitmesinden korkuyorum’

32-Tasnif faaliyetlerine neden ihtiyaç duyuldu?

32- Hadis ve sünnet, Müslümanların birçok konuda Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) söz ve davranışlarını öğrenmek için müracaat ettikleri bir kaynak olduğu için, daha önce karışık olarak toplanan rivayetler içinden, aranılan konuyla ilgili hadisin bulunması oldukça zordu. Bunu dikkate alan alimler, hadisleri içerdikleri konularına göre sınıflandırdılar.

33-Tasnif faaliyeti ne zaman başlamıştır? Yazarak, konularına göre düzenlenmiş ilk hadis mecmuaları hangileridir?

33-Tasnif faaliyeti hicri 2. asrın ortalarına doğru (Tabiin döneminin sonlarına doğru) başlamıştır.Bunların en meşhurlarından bazıları:
a-Yemenli Ma’mer b.Raşid’in (rahmetullahi aleyh) el-Cami isimli eseri
b- Rebi’ b. Habib el-Basri’nin (rahmetullahi aleyh) el-Camiu’s-Sahih isimli eseri
c-Maliki mezhebinin önderi Malik b. Enes’in (rahmetullahi aleyh) el-Muvatta isimli eseri
d-Hanefi mezhebinin önderi Ebu Hanife’nin (rahmetullahi aleyh) meşhur öğrencileri Ebu Yusuf ile imam Muhammed’e (rahmetullahi aleyhima) ait olan Kitabu’l-Asar’lar

34-Hadis kitaplarında rivayet sayısının çoğalmasının sebebleri nelerdir?

34- 1-Çeşitli bölgelere dağılmış sahabi ve tabiilerden gelen hadislerin bölgelere yapılan seyahatlerle bizzat onlardan işitilip, tek bir kitap içinde toplanması amacı
2-Değişik konu başlıkları altında birçok rivayetin tekrar edilmesi
3-Bu kitaplarda Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) söz ve uygulamalarının yanı sıra bazı sahabi ve tabiilerin görüş ve uygulamalarının da yer alması
4-Gerçekte Hz. Peygambere (Sallallahu aleyhi ve sellem) ait olmadığı halde, sonradan ona dayandırılan bazı sözlerinde bu kitaplara girmiş olması

35- Hadislerin tasnifinde farklı bir yöntem uygulanan müsnedin farkı nedir?

35-Müsned; Hadisleri konularına göre değil de genellikle ilk ravilerine, yani sahabilere göre bir araya toplayan eserlere denir. Örneğin; Hanbeli Mezhebinin kurucusu Ahmet b. Hanbel’in (rahmetullahi aleyh) Müsnedi. İçinde 30 bine yakın rivayetin yer aldığı bu eser, toplam 900 civarında sahabiden nakledilen rivayetleri, onların isimleri altında bir araya getirmiştir.

36- Hadisleri konularına göre ihtiva eden musannaf eserler hangileridir?

36- 1-Camiler; Bütün dini konularla ilgili hadisleri toplayan en kapsamlı eserlerdir.
2-Sünenler; Bütün fıkhi konulara ait merfu hadisleri ihtiva eden fıkıh kitapları tertibindeki hadis kitaplarıdır.
Sünenlerde genellikle Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) söz, fiil ve takrirlerinden ibaret olan ve merfu denilen hadislerine yer verilmiştir. Bu sebeple sahabe ve tabiun’un mevkuf ve maktu sözlerine bu kitaplarda rastlanmaz.
3-Musannefler; Sünenlerdeki merfu hadislere ilaveten mevkuf ve maktu hadisleri de ihtiva eden eserlerdir.

37-Sahabe, Tabiin ve Etbau’t-tabiin dönemleri hangi hicri yıllarda sona ermiştir?

37- 1-Sahabe dönemi hicri 110 yılında,
2-Tabiin dönemi hicri 181 yılında, .
3-Etbau’t-Tabiin dönemi hicri 220 yılında sona ermiştir.

38-‘Kütüb-i Sitte’ olarak anılan altı hadis kitabının genel özellikleri nelerdir?

38- Buhari ve Müslim, dini hayatın hemen her alanıyla ilgili rivayetleri konularına göre bir araya getirdikleri için CAMİ olarak isimlendirilmişlerdir.
Tirmizi, Ebu Davud, Nesai ve İbn Mace ise, fıkıh bablarına göre tasnif edilmiş ahkam hadislerinden (Fıkıhla ilgili hadislerden) oluştukları için SÜNEN olarak adlandırılmışlardır.
Sünenlerde genellikle Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem) söz, fiil ve takrirlerinden ibaret olan ve merfu denilen hadislerine yer verildiğinden bu kitaplarda sahabe ve tabiunun mevkuf ve maktu sözlerine raslanmaz.
Alimlerce en güvenilir hadis kitapları olarak kabul edilen bu 6 eser, günümüze kadar İslami ilimlerin Kur’an’dan sonraki temel kaynakları olmuştur.

39-Buhari ve Müslim kitaplarına niçin ’el-Camiu’s-Sahih’ adını vermişlerdir?

39-Kitaplarında topladıkları hadislerin sağlam ve güvenilir olduğunu belirtmek için.

40-Şerh neye denir?Temel hadis kaynakları hangi açılardan şerh edilerek yorumlanmıştır?

40-Şerh; bir şeyi açmak, açıklamak, genişletmek ve yorumlamak anlamlarına gelir. İslam kültüründe başta Kur’an olmak üzere hadis kaynakları ve diğer dini kitaplar gerek duyuldukça şerh edilip yorumlanmıştır. Kur’an-ı açıklayan kitaplara tefsir denildiği gibi hadisleri açıklayan kitaplara da hadis Şerhleri denilmiştir.
Temel hadis kaynakları, içlerindeki hadislerin sıhhati, anlamları ve içerdikleri hükümler açısından şerh edilerek yorumlanmıştır.

41-Hicri 3. asırdan sonra yapılan hadis çalışmaları nelerdir?

43-Bu dönemde yapılan hadis çalışmaları sadece şerhlerden ibaret değildir.
1-Hadis usulü eserleri,
2-Çeşitli kriterlere göre düzenlenmiş hadis derlemeleri,
3-Ravileri değerlendiren cerh ve tadil kitapları,
4-Hadis alimlerinin biyografilerini içeren kitaplar,
5-Ahkam hadislerini toplayıp açıklayan eserler,
6-Belirli konulardaki hadisleri müstakil olarak toplayan hadis cüzleri gibi çeşitli amaçlara yönelik kitaplar hazırlanmıştır.

42-Sahihi Buhari’nin özellikleri nelerdir?

42- 1-İmam-ı Buhari (rahmetullahi aleyh) topladığı 600 bin hadisin en sahihlerinden 4 binini seçerek, bunları fıkıh bablarına göre tasnif ettiştir.
2-Buhari’nin bab başlıkları vardır.
3-Tekrarlar vardır. Bir hadiste beş mana varsa beş ayrı yerde zikretmiştir. Bu Buhari’nin fıkıh yapma özelliğindendir. Muhtelif bablarda mükerrer olarak verdiği hadislerle bu sayıyı 7 bine çıkarmıştır.
4-Kitap 97 ana bölümden oluşur. İçinde 3457 bab vardır.
5-Buhari hadisleri 289 hocadan almıştır.
6-Kitapta 3 ravi ile Peygamberimize ulaşan 23 hadis vardır.
7-Uzun bir hadisin konuyla ilgili kısmının alınması vardır.
8-Hadisin bir parçasıyla yetinme vardır.
9-Muallak hadis çoktur. (Senedinin başından bir veya peş peşe birkaç ravinin hazfedildiği hadislere Muallak hadis denir.)
10-Buhari 100’ü aşkın şerhe sahiptir.