1) İslâm dinin de orucun hükmü nedir?

Ramazan orucu kadın olsun erkek olsun her yetişkin müslümana farz olan bir ibadettir. Nitekim ‘’ يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡڪُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِڪُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ’’ (Ey iman edenler! Oruç sizden önce gelip geçmiş ümmetlere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki korunursunuz.) (Bakara /183) ayeti kerimesi bunu beyan etmektedir.

Ramazan ayının orucu dışındaki bütün oruçlar nafile cinsindendir. Bu oruçları tutanlar diğer nafile ibadetlerde sevap kazandıkları gibi bu nafile oruçları tutmaları sebebiyle sevap kazanırlar. Ancak eğer kişi bir orucu üzerine adak yaparsa o zaman o orucu tutması vacip olur.

2) Oruç hem lügat hem de ıstılahı anlamda ne demektir? Ne zaman başlar, ne zaman biter?
Oruç lügat ta bir şeyi tutmak anlamına gelir. Istılahı olarak ise; oruç niyeti ile beraber ikinci fecirden güneşin batışına kadar gecen sürede yemekten, içmekten ve cinsi münasebetten sakınmak demektir.

3) İslâm dini ramazan ayında herhangi birinin oruç tutmamasına ruhsat verir mi?
Evet, şayet namazı kısaltma mesafesinde sefere çıkan misafir ve hastalığından dolayı oruç tutması durumunda hastalığının artacağından endişe eden hasta için ramazan ayında oruç tutmama ruhsatı vardır. Bunların mazeretleri biter veya kalkarsa bunlar oruçlarını kaza ederler. Bununla beraber eğer misafir oruç tuttuğu zaman bir zarar durumu olmazsa oruç tutması daha efdaldir.

4) Misafir seferde olduğu müddetçe, hasta da hastalığı müddetince oruç tutmasalar sonra bunlar bu hal üzere ölseler bunlara bir şey gerekir mi?
Hayır, misafir seferde olduğu müddet içinde, hasta da hastalığı devam ettiği halde ölseler hiçbir şey gerekmez.

5) Şayet hasta olan kişi iyileşse, seferde olan misafir de ikamet etse bunlar üzerine kaza gerekir mi?
Evet, hastanın iyileştiği günlerde, misafirinde ya vatanı aslisin de veya vatanı ikametin de ikamet ettikleri zaman kaza yapmaları farz olur.

6) Hasta ve misafir haricinde ramazan ayında oruç tutmamaları için ruhsat verilen başka biri varmıdır?
Hamile veya emzikli kadın hem kendileri için hem de çocukları için oruç tutmalarından dolayı bir şeyden korkarlarsa oruç tutmamaları caiz olur. Bunlar daha sonra tutmadıkları günleri kaza ederler.

7) Kendilerine ramazan orucunun farz olmadığı kişiler var mıdır?
Evet, hayız ve loğusa olan kadının üzerine oruç farz olmadığı gibi bunların oruç tutmaları da caiz değildir. Zira hayız ve loğusa oruca menafidir.

8 ) Hayız ve loğusa olan kadınlar ramazan ayından sonra tutamadıkları günleri kaza ederler mi?
Evet, hayız ve loğusa olan kadınların bu halleri bittikten sonra tutamadıkları günlerin kazasını yapmaları farzdır.

9) Oruç tutmadığı için kendisine kaza gerekmeyen, ama bundan dolayı fidye vermesi gereken birisi var mı?
Evet, şeyhul fani’nin ramazan ayında oruç tutmaması caiz olup, orucun yerine malından bir miktar fidye verir.

10) Şeyhu’l fani kimdir?
Şeyhu’l fani ramazan ayında da ramazan ayından sonra da oruç tutamayan, hatta hayatının sonuna kadar tutamadığı orucun kazasını tutmaya gücü yetmeyen kişidir.

11) Fidye nedir?
Fidye yemin kefaretin de olduğu gibi oruç tutamadığı her gün için bir fakiri doyurmaktır. Bahru’r raik isimli kitapta ‘’Fidye kişiye ancak zorluk sebebiyle mubah olur. Bu zorlukta kişide bulunan özrün kazaya imkân verecek kadar dahi hiç kalkmamasıdır. O zaman her gün için fidye vermek vacip olur. Günümüzde fidye miktarının en asgari tutarı 10 liradır.

12) Kişi yolculuk veya hastalık sebebiyle oruç tutmasa sonra da imkânı olduğu halde ölünceye kadar kaza yapmasa ne gerekir?
Orucu tutmadığı için tövbe ve ALLAH’tan (Celle celalühü) bağışlanmasını talep eder. Ve tutmadığı her gün için malından bir fakiri doyurmalarını vasiyet eder.

13) Bir çocuk ramazan günü buluğ olsa veya bir kâfir müslüman olsa ne yapmaları gerekir?
Bir çocuk ramazan günü buluğa erse veya bir kâfir Müslüman olsa günün geri kalanında orucu bozan şeylerden kaçınmaları (yani oruçlu gibi davranmaları) gerekir. Ve ramazanın geri kalan günlerinde oruçlarını tutarlar.

14) Bu durumda ki bir çocuk veya müslüman olan kişi o günü kaza etmeleri gerekir mi?
Hayır, ne çocuğun nede müslüman olan kişinin bu günü kaza etmelerine gerek yok.

15) Ramazan günü bayılan bir kişinin ne yapması gerekir?
Oruç için niyet ettikten sonra ramazan günü bayılan kişinin bayıldığı günü kaza etmesi gerekmez. Bayıldığı günden sonraki günleri kaza eder.

16) Ramazan ayı içerisinde iyileşen bir akıl hastasına (deliye) ne gerekir?
Ramazan ayı içerisinde iyileşen bir akıl hastası (deli) geçirdiği günleri kaza eder. O günden sonraki günlerin orucunu tutar.

17) Bir misafir ramazan içerisinde ikamet etse ancak oruca niyet etmese veya hayızlı bir kadın temizlense ne yapmaları gerekir?
Günün geri kalanında ramazana hürmeten oruç bozan şeylerden sakınmaları gerekir.

18) Ramazan orucu ne zaman farz olur? Ve ramazan ayının tespiti nasıl yapılır?
Bu mana da peygamber (Sallallahu aleyhi ve sellem) bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmaktadır: ‘’Hilali gördüğünüz zaman oruç tutun, hilali gördüğünüz zaman bayram yapın. Şayet hava bulutlu olursa şabanı otuza tamamlayın.’’ (Buhari, Müslim)

Şaban ayının 29. olduğunda hilalin gözetlenmesi insanlara vacip olur. Şayet hilali görürlerse oruç tutarlar. Eğer bulutlar hilali gizlerse şaban’ı 30. tamamlarlar sonra oruç tutarlar.

19) Havada bulut olduğu zaman bir adam Şaban’ın 29 hilali gördüğüne şahadet etse bu adamın şahadeti kabul edilir mi?
Havada bulut olduğunda hür olsun, köle olsun, erkek olsun, kadın olsun adalet sahibi bir müslümanın hilali gördüğüne dair şahadeti kabul edilir.

20) Şaban’ın 29 da havada bulut olmasa bir veya iki adam hilali gördüklerine şahadet etseler bunların şahadeti kabul edilir mi?
Bu durumda onların şahadeti kabul edilmez. Yakın ilim hasıl olacak kadar çok insanın hilali gördüklerine dair haberi gerekir.

21) Ramazan ayının sabit olmasında ki görüş budur. Peki, bayram hilalinin sabit olmasında ki görüş nasıldır?
Bu durumda da eğer havada bulut varsa sultan veya kadı bayram hilalinin sabit olması hususunda iki adam veya bir adam iki kadının şahadeti dışında hiçbir şahadeti kabul etmez. Eğer havada bulut yoksa yakın ilim hâsıl olacak kadar çok kişinin şahadet haberi dışında hiçbir şahadet kabul edilmez.

22) Bir adam ramazan veya bayram hilalini gördüğünü söylese anacak şahadeti kadı tarafından kabul edilmediğin de bu adam ne yapar?
Eğer söz konusu durum ramazanın tespitinde olursa bu adam tek başına oruç tutar. Fakat bayramın tespitinde olursa insanlarla beraber amel eder (tek olarak orucunu bozmaz diğer insanlarla beraber tutmaya devam eder) kendisinin hilali görmesiyle ilgili görüşüyle amel etmez.