Mezkûr ayet-i kerimedeki “İki kere azaba uğratacağız. Daha sonra da büyük bir azaba sevk edilirler” ifadesiyle üç azaptan bahsedilmektedir. Ayet-i kerimede geçen üç azaptan birincisi dünya azabı, ikincisi ise kabir azabıdır. İkinci azap olan kabir azabından sonra da, daha büyük bir azap vardır ki, bu da üçüncü azap olan cehennem azabıdır. İmam Azam hazretleri ve Kadı Beyzavi de, ayette geçen “iki kere azaba uğratacağız” ifadesiyle, dünya azabı ve kabir azabının kastedildiğini söylemektedir.
Kabir hayatı hakkında bir başka ayet de Nuh suresi 25. ayettir. Ayetin meali şudur: “(Nuh’un kavmi) Günahlarından dolayı boğuldular ve ardından da ateşe sokuldular.”
Bu ayet-i kerimede geçen “feudhilû” (sokuldular) kelimesindeki “f” harfi, Arapça’da “fe-i takibiyedir.” Yani olayın hemen olduğunu ve hiç ara verilmediğini ifade eder. Demek Hazreti Nuh’un kavmi boğulduktan hemen sonra ateşe sokulmuştur. Bu da ancak kabir hayatı dediğimiz Berzah elemindeki azap olabilir. Zira şu anda cehennem mevcud olmakla birlikte içi boştur. Cehennem, kıyametin kopması ve hesabın tamamlanmasıyla sakinlerine kavuşacaktır. O halde Hz. Nuh’un kavminin sokulduğu ateş, cehennem ateşi olamaz. Zira ifade ettiğimiz gibi cehennem şu anda boş olup sakinlerini beklemektedir. O halde bu azap kabir hayatı denilen Berzah âlemindeki azaptır.
Eğer kabir hayatı inkâr edilirse, Hazreti Nuh’un kavminin boğulduktan hemen sonra sokuldukları ateş ne ile izah edilebilir? Cehennem diyemeyiz, çünkü cehenneme giriş hesaplar görüldükten sonra olacaktır. Acaba kabir azabından başka hangi azap vardır ki, Hz. Nuh’un kavmi denizde boğulduktan hemen sonra o ateşe girmiş olsunlar?
Kabir hayatı hakkında bir başka ayet-i kerime de Al-i İmran suresi 169. ayettir. Ayetin meali şudur: “Allah yolunda öldürülenleri sakın ölüler sanma! Bilakis onlar diridirler ve Rab’leri katında rızıklanmaktadırlar.”
Bu ayet-i kerimede, Allah yolunda ölenlerin ölü olmadığı ve Allah’ın katında rızıklandırıldığı haberi verilmektedir. Hatta İ. Şafi hazretleri bu ayeti delil getirerek şehidin yıkanmayacağı ve üzerine cenaze namazı kılınmayacağı hükmünü vermiş ve şöyle demiştir: “Şehide cenaze namazı kılınmaz. Zira cenaze namazı ölünün üzerine kılınır. Hâlbuki mezkûr ayetin ifadesiyle şehid ölü değildir ve Rabbi katında rızıklanmaktadır.”
Demek şehid ölü değildir ve Allah-u Teâlâ onlara “ölü” dememizi yasaklamıştır. Ayrıca şehid Allah’ın katında rızıklanmaktadır. İşte şehidin ölü olmaması ve hal-i hazırda rızıklanması ispat eder ki, kabir hayatı ve Berzah âlemi haktır. Zira şehidin ölü olmamasını ve hal-i hazırda rızıklanmasını ancak Berzah hayatı ile izah edebiliriz.
Kabir hayatı ile ilgili daha birçok ayet-i kerime vardır. Delil olarak daha fazla ayet-i kerimeye ihtiyacı olanlar, Taha suresi 124. ayetin, Tekasür suresi 4. ayetin, İbrahim suresi 27. ayetin ve Vakıa suresi 89. ayetin tefsirine bakabilirler. Sadece ayetlerin mealine baktığında bu ayetlerin kabir hayatına olan şehadetini anlayamayanlar, tefsir kitaplarına müracaat ettiklerinde bu ayetlerin kabir hayatına olan delaletlerini öğreneceklerdir.
Ayrıca kabir hayatı ile ilgili mevcut hadisler de büyük bir yekün teşkil etmektedir ve hususi bir kitabı oluşturabilirler. Dileyenler hadis kitaplarının ilgili bölümlerine bakarak Peygamber Efendimizin bu konudaki hadislerini de inceleyebilirler.
Dilerseniz, kabir hayatı ile ilgili ayetleri incelediğimiz bu tefsir dersimizi şöyle bir dua ile tamamlayalım: “Ya Rab! Bizleri kabir azabından koru. Kabrin karanlığından sana sığınıyoruz, kabrimizi bizim için Kuran’ın nuruyla aydınlat. Kabrin darlığından yine sana sığınıyoruz, Kuran’ın hürmetine kabrimizi genişlet. Kabrin sual melekleri olan Nekir ve Münker’in heybetinden de yine sana sığınıyoruz, Onları bize, Kuran’ın hürmetine iki munis dost eyle. Kabrin yalnızlığından da sana sığınıyoruz ya Rab! Salih amellerimizi bize dost ve arkadaş yap. Ve yaptığımız şu tefsir dersinin hürmetine, kabrimizi bir cennet bahçesi eyle ve cehennem çukuru olmaktan muhafaza et. Âmin…