İki Yayın birleşmesi ve daha yakın..(53/9)
Bu ayet insanı Kamili anlatıyor..
Hadisi şerifler de:
Bir mümin diğer müminin aynasıdır..buyurulur.
Eğer bir mümin bir peyğambere aynalık yaparsa
ona Ya sahabe ya da Evliya ve Mürşid denir.
Hem sahabe hemde evliya ise Allah'a Aynalık yapar. Ona da İnsanı kamil denir.
İmamı Rabbani Hz.lerine göre İnsanı Kamil ;
Tafsili bir seyir ile esma ve sıfat mertebelerini aşıp esma ve sıfat kemalatına bir ayna olduktan ve kendisinin zati ademi gizlenip
ki o:Bütün kemalatın aynasıdır.Zahiren onda bu kemalat dan başka bir şey yoktur.
İşte böyle bir cemiyet hasıl olunca has beka ile müşerref olur.
Bu tam fena dahi kendi ademinin (yokluğunun )gizlenmesine bağlıdır.
Bu halinde onun için VELAYET ismini söylemek yerinde olur.
Mümkindir ki :İrfan sahibinin onlarla baki kaldığı kemalat, hazreti zat aynasın da ikinci kere inikas eyleyup onda zuhura gele.İşte o zaman
:İki yayın birleşmesi veya yakınlığı..(53/9)ayetin manası zuhur eder.
Burada hazreti zat aynasında bir şeyin zuhuru ;o ayna da bir şeyin nisbet husulunden kinayedir.
Yoksa onda,aynanın hakikatı yoktur.On da bir şeyin husulu da yoktur.
Ayet:En üstün vasıflar Allahın dır..(16/60)
Ey Oğul!
Kendisinde güzellik ve cemal inikas eden ayna da,faraza eğer hayat ve ilim olsaydı ;yani kendisindeki güzelliği ve cemali
idrak etseydi;zaruri olarak bununla mütelezziz olur.Ve bol hazlanırdı.
Zira bunlar imkan sıfatlarından dır.Hakikat aynasın da her ne kadar elem ve keder yok ise de Amma o üstün mertebeye
de layık olan bir iş vardır.
Bu dahi noksan ve hudüs vasıflarından beri olmaktır.
Bunlar dahi onda mevcuddur.
Mu mertebede kendisne keyfiyeti meçhul bir nisbet hasıl oan zahir kemalat üzerinede ;emir alemine nisbetle insana bağlı olan halk aleminin hükmü gibidir.
Bu durumda keyfiyeti mechul olan nisbeti hasıl olduğu zaman keyfiyeti olmayan bir şekil de ittisal dahi ona muyesser olur.
Hazreti icmale dahi ayna olur.
O icmalde tafsil dahi zahir olur.
İşte bu ayet de geçen(daha yakın)ENE lafzıyla zahir olur.
La ilahe illa ene..de zuhur ettiği gibi.
bunca anlatılanlar tecellilerin zuhur itibarıyla dır.Bunca devlet ve bu marifetler ile hidayet bulan havasın hası arasında dahi azdır.