Avamil
Konu Nahiv
Yazarı:İmamı Birgivi

النوع الأول



حروف تجر اسما واحدا فقط، تسمى: “حروف الجر”، و”حروف الإضافة”. وهي عشرون:

الأول: الباء، نحو: “آمنت بالله، وبه لأبعثن”.

والثاني: “من”، نحو: “تبت من كل ذنب”.

والثالث: “إلى”، نحو: “تبت إلى الله”.

والرابع: “عن”، نحو: “كففت عن الحرام”.

والخامس: “على”، نحو: “تجب التوبة على كل مذنب”.

والسادس: اللام، نحو: “أنا عبيد لله تعالى”.

والسابع: “في”، نحو: “المطيع في الجنة”.

والثامن: الكاف، نحو قوله تعالى: { ليس كمثله شيء } [ الشورى،


BİRİNCİ BÖLÜM

 M İ L L E R

Âmiller iki kısımdır:

1- Lafzî âmiller (58 tane)

2- Ma’nevî âmiller (2 tane)

Lafzî âmiller de iki kısımdır:

a) Semâî âmiller (49 tane)

b) Kıyâsî âmiller (9 tane)

I – LAFZÎ ÂMİLLER

A – SEMÂÎ ÂMİLLER

Semâî âmiller kırk dokuz tanedir ve beş gruptur:

1- Harf-i Cerler (حُرُوفُ الْجَرِّ)

Sadece bir ismi cer eden harflerdir. Bunlara “cer harfleri” ve “izâfet harfleri” adları verilir. Yirmi tanedir:

1- Bâ (بِ):

آمَنْتُ بِاللهِ تَعاَلَى، وَبِهِ لأُبْعَثَنَّ

“Allâh Teâlâ’ya iman ettim ve O’na yemin ederim ki,

şüphesiz öldükten sonra tekrar diriltileceğim”.

2- Min (مِنْ):

تُبْتُ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ

“Bütün günahlardan tevbe ettim”.

3- İlâ (إِلَى):

تُبْتُ إِلَى اللهِ تَعاَلَى

“Allâh Teâlâ’ya tevbe ettim”.

4- An (عَنْ):

كُفِفْتُ عَنِ الْحَراَمِ

“Haramdan men edildim”.

5- Alâ (عَلَى):

تَجِبُ التَّوْبَةُ عَلَى كُلِّ مُذْنِبٍ

“Her günahkârın tevbe etmesi gerekir”.

6- Lâm (لِ):

أَناَ عُبَيْدٌ للهِ تَعاَلَى

“Ben Allâh Teâlâ’nın küçük bir kuluyum”.

7- Fî (فيِ):

اَلْمُطِيعُ فيِ الْجَنَّةِ

“İtaat eden cennettedir”.

8- Kâf (كَ):

{ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ }

“O’nun gibi hiçbir şey yoktur” (Şûrâ, 42/11).

9- Hattâ (حَتَّى):

أَََعْبُدُ اللهَ تَعاَلَى حَتَّى الْمَوْتِ

“Ölünceye kadar

Allâh Teâlâ’ya kulluk edeceğim”.

10- Rubbe (رُبَّ):

رُبَّ تاَلٍ يَلْعَنُهُ الْقُرْآنُ

“Nice Kur’ân okuyan vardır ki,

Kur’ân ona lânet eder”.

11- Vâvu’l-kasem (وَ):

وَاللهِ لاَ أَفْعَلُ الْكَباَئِرَ

“Allâh’a yemin ederim ki,

büyük günahları işlemeyeceğim”.

12- Tâu’l-kasem (تَ):

تَاللهِ لأَفْعَلَنَّ الْفَراَئِضَ

“Allâh’a yemin ederim ki,

farzları muhakkak yapacağım”.

13- Hâşâ (حاَشاَ):

هَلَكَ النَّاسُ حاَشاَ الْعاَلِمِ

“Âlim hariç, insanlar helâk oldu”.

14- Müz (مُذْ):

تُبْتُ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ فَعَلْتُهُ مُذْ يَوْمِ الْبُلُوغِ

“Büluğa erdiğim günden beri işlediğim

bütün günahlardan tevbe ettim”.

15- Münzü (مُنْذُ):

تَجِبُ الصَّلاَةُ مُنْذُ يَوْمِ الْبُلُوغ

“Büluğa erilen günden itibaren namaz farz olur”.

16- Halâ (خَلاَ):

هَلَكَ الْعاَلِمُونَ خَلاَ الْعاَمِلِ بِعِلْمِهِ

“İlmiyle amel eden hariç, âlimler helâk oldu”.

17- Adâ (عَدَا):

هَلَكَ الْعاَمِلُونَ عَداَ الْمُخْلِصِ

“İhlâslı olan hariç,

ilmiyle amel edenler helâk oldu”.
18- Levlâ (لَوْلاَ):
لَوْلاَكَ – ياَ رَحْمَةَ اللهِ – لَهَلَكَ النَّاسُ

“Sen olmasaydın, ey Allâh’ın rahmeti,
muhakkak insanlar helâk olurdu”.

19- Key (كَيْ):
كَيْمَه عَصيْتَ؟
“Niçin isyan ettin?”.
20- Lealle (لَعَلَّ) (Ukayl kabilesinin lügatinde):

لَعَلَّ اللهِ تَعاَلَى يَغْفِرُ ذَنْبِي
“Umulur ki, Allâh Teâlâ günahımı bağışlar”.