9.Ders: İslamit de Süt Kardeşliği Ve Emzirme
Bakara 233
وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ اَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ اَرَادَ اَنْ يُـتِمَّ الرَّضَاعَةَؕ وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِؕ لَا تُكَلَّفُ نَفْسٌ اِلَّا وُسْعَهَاۚ لَا تُضَٓارَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوْلُودٌ لَهُ بِوَلَدِهٖ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذٰلِكَۚ فَاِنْ اَرَادَا فِصَالاً عَنْ تَرَاضٍ مِنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَاؕ وَاِنْ اَرَدْتُمْ اَنْ تَسْتَرْضِعُٓوا اَوْلَادَكُمْ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ اِذَا سَلَّمْتُمْ مَٓا اٰتَيْتُمْ بِالْمَعْرُوفِؕ وَاتَّقُوا اللّٰهَ وَاعْلَمُٓوا اَنَّ اللّٰهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصٖيرٌ ﴿٢٣٣﴾

﴾233﴿ Emzirmeyi tamamlamak isteyen için analar çocuklarını tam iki yıl emzirirler. Onların normal ölçülerde yiyecek ve giyeceklerini sağlamak da çocuk kendisinden olanın (babanın) borcudur. Hiç kimse gücünü aşan bir şeyle yükümlü kılınamaz. Ne ana çocuğu yüzünden zarara uğratılsın ne de babası çocuğundan dolayı zarar görsün. Kendisine miras kalan kimseye de benzer yükümlülük vardır. Ana baba karşılıklı danışarak ve anlaşarak çocuğu sütten kesmek isterlerse bundan dolayı onlar için bir sakınca yoktur. Çocuklarınızı sütannelere emzirtmek isterseniz münasip olan ücreti verdiğiniz takdirde sizin için bir günah yoktur. Allah’ın koyduğu kurallara aykırı davranmaktan sakının ve bilin ki Allah yaptıklarınızın tamamını görmektedir.
الْوَالِدَاتُ (El Validatü).Validenin çoğulu..Anneler demektir.
حَوْلَيْنِ (Havleyni):İki sene demektir.
وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ.(El Mevludu leh):Baba Anlamına dır.
وَتَشَاوُرٍ (Ve teşavürin):İstişare etmek demektir.
تَسْتَرْضِعُٓو (Çocuk emzirmeyi isteme anlamına dır.
فِصَالاً (Fisalen):Ayrılma ve sütten kesilme anlamınadır.
بِالْمَعْرُوفِؕ (Bil marufi):Dinin emrettiği şekil de yapmak demektir.
بَصٖيرٌ (Basirun)Allahın görme sıfatıdır.Her şeyi görür ve bilir.
Tefsiri:
Evlenmenin amaçlarının başında gelen çocuk, doğumundan itibaren bir müddet emzirilme ihtiyacındadır, onu emzirecek olan birinci derecede annesidir. Emzirme müddeti konusunda belirleyici bir nas yoktur, bu konudaki âyetlerden anlaşılan, anne baba isterlerse çocuğun iki yıl emzirileceği ve bunun tam bir emzirme müddeti olduğu, istemezlerse, daha önce sütten kesme konusunda anlaşırlarsa iki yıl tamam olmadan da bunu yapabilecekleridir.

Emerken annesi boşanmış veya boşandıktan sonra dünyaya gelmiş bulunan çocuğu yine annesi emzirirse, iddet dolmuş ve evlilik ilişkisi bitmiş olsa bile onun yiyecek ve giyeceğini, âyette “çocuk kendisi için doğurulan” şeklinde ifade edilen baba temin edecektir (bk. “Talâk”, 65/6). Boşama olayı yoksa, anne çocuğun babasının nikâhı altında bulunuyorsa bu takdirde çocuğu emzirdiği için değil, eş (zevce) olduğu için onun tam nafakası (bütün temel ihtiyaçları) koca tarafından sağlanacaktır.
Baba yerine “çocuk kendisi için doğurulan” ifadesinin kullanılması, çocuğun soy kütüğünün baba tarafına ait olacağını –günümüzdeki deyişle çocuğun, babasının soyadını alacağını– göstermektedir. Geleneğimizde hanımlar yeri geldiğinde kocalarına hitaben “Sana nur topu gibi çocuk verdim” diyerek şuurlara yerleşmiş bulunan bu anlayışı ve kuralı dile getirmektedirler.

Evlilik devam etsin etmesin çocuğun emzirilmesi taraflardan birinin zarar görmesine sebep olmamalı, anne ve baba güçlerini aşan şeylerle yükümlü kılınmamalı, birbirlerine anlayış göstermelidirler. Şayet nafaka yükümlüsü olan baba vefat ederse çocuğun beslenmesi, korunması ve kendine yeterli hale gelmesine kadar başkalarına da sorumluluk düşmektedir. “Vârise de benzer yükümlülük vardır” cümlesi bu sorumluluğa ışık tutmaktadır. Ancak müfessirler mirastan kimlerin ne kadar haklarının bulunduğunu, vârislerin malî sorumluluklarını belirleyen genel hükümlere bakarak farklı açıklamalar getirmişlerdir. İçlerinde Hanefîler’in de bulunduğu birçok müctehide göre çocuğun babası vefat edince ona vâris olan kan hısımları, çocuk muhtaç olduğunda onun nafakasını teminle yükümlüdürler. Bu yükümlülüğü düzenli ve yeterli bir devlet bütçesinin bulunması halinde devlete yükleyenler de vardır.
Çeşitli sebeplerle çocukların, uygun sütanneleri tarafından emzirilmeleri oldukça eskilere dayanan bir uygulama ve âdettir. İslâm bunu yasaklamamış, ancak doğuran annenin emzirmesini teşvik etmiştir. Meşrû bir mazeret sebebiyle anne emzirmek istemezse çocuğun babası gerektiğinde ücretini vererek bir sütannenin onu emzirmesini sağlayacaktır.
Ayette ki Şeri Hükümler(Hukusal durumu)
1.Hüküm:Ayette geçen Anneler ne anlama geliyor?
1.Yalınız kocalarından boşanan annelerdir.Bu görüş Mücahid,Dahhak,ve Es Süddi nin görüşüdür.
Ayet de hüküm verilirken"..hem çocuğu yüzünden,ne de bir çocuk kendisinin olan bir baba çocuğu sebebi ile zarara sokulmasın"diyerek hem anne hem de çocuğun zarar görmemesi gözetilmiştir.
2.Diğer bazı alimlere göre ayette Anneler den maksad,kocalarının yanın da olan evli anneler dir.
İmamı Fahrettin Razi.Allame Kurtubi,ve El Vahidi nin görüşüne göre budur.
Bu görüşe göre Boşanmış bir kadının çocuğu emzirmesi halin de dahi elbisesini temin babasına farz değildir.Fakat Annesi yada emziren kadın çocuğu
emzirme üçreti alır.Ayette"Çocuk emziren kadının yiyeceği ,giyeceği çocuk kendisinin olan babaya aittir."
3.Diğer bir ksım alimlere göre annelerdn maksad,Evli veya boşanmıış tüm anneler dir.
Zira ayette evli veya boşanmış anne ile tahsis değil,umumi bir ifade dir.bu göürş Kadı Ebu Yala,Ebu Süleyman ed Dımışki ile diğer alimlerin tercih ettikleri
görüştür.Ebu Hayyan da bu görüşü savunmuş ve tercih etmiştir.Bahri muhit isimli tefsirin de böyle zikir etmiştir.
2.Hüküm:Çocuğu emzirmek anneye farzmıdır?
Cumhura göre Annesinin çocuğu emzirmesi sünnet dir."..ayetde ..anneler iki bütün yıl emzirirler..buyuruluyor.
İmamı Malik gibi bazı alimlere göre ise annesinin emzirmesi farzdır.
3.Hüküm:Haram olmayı gerektiren emzirme süresi ne kadar dır?
Fakihlerin cumhuru ki,Malik,Şafi ve Hanbeli mezhebine göre;Bu süre tam iki yıldır.
Tam iki yıl emen çocuk neseben çocuk gibi haram olur.Zira Rasülüllah a.s "Neseb ile haram olan süt emme ile haram olan gibidir."
Neseben haram olan süt ile de haramdır mealinde buyurmuştur.
Süt emme süresinin fakihler;
"Anneler çocukları iki bütün yıl emzirirler."
Bu ayete göre emzirme süresi iki yıl dır.
Rasülüllah .as Süt hükmü ancak çocuk iki yaşını dolduruncaya kadar, emdiği kadınınçocukları ,kızkardeşleri ,annesi veya kocasının kızkardeşleri
,erkek kardeşleri ,erkek kardeşleri haramdır.Çünkü kadının büyük ve küçük çocukları ile yakınları emen çocuğun süt kardeşleri ,süt teyzeleri
süt halaları ve süt babaanneleri olurlar.
İmamı Azama göre;
Haram kılan süt emme süresi 2 yıl altı aydır.Zira Ahzab 15 de;
"onun bu taşınması ile sütden kesilmesi (süresi)otuzaydır."buyurulmuştur.Ayetdn anlaşılan 30 aydır.
4.Hüküm:Çocuk emziren kadının nafakası nasıl tesbit edilir?
Bu konu da:286..babanın mali durumuna göre ayarlanız ,zorlamak doğru değildir.
Bak:Talak 7 :zorlanacak bir nafak talebi doğru olmaz.
Nafaka babaya aiddir.Ayet de:"Yiyeceği giyeceği çocuğun babasına aiddir."
Emzirme yükümlülüğü 2 senedir..masrafı da babaya aiddir.
"Mirascıya düşen vazife de bunun gibidir."den maksad.imamı azama göre;çocuğun yakın akrabalarıdır.