Akil ve Insan
*Hac Allah evini ziyarettir. Ev sahibini ziyaret ise erlik ister.

*Güneş, malı güzel gösterir diye, pazarları gündüz kurarlar.

*Mesnevi masal diyenlere göre masaldır. Kendini bu kitapta görmek ve anlamak ise erliktir.

* Dünyada mutlak kötü yoktur. Kötü, iyiye kıyasla kötüdür.

*Kim kendini Allah 'a verirse, Allah da kendini ona verir.

* Kin; sapıklığın ve kâfirliğin temelidir.

*Akıllılar; parçada bütünü görenlerdir.

* Kötülük yaptın mı kork, çünkü o bir tohumdur, Allah yeşertir karşına çıkartır.

*Cennet aletle yapılmadı. Orayı inşa eden, amel ve niyetlerdir.

* Gönül evine bak. Gamla tozlandı mı tevbe süpürgesi ile süpür.

*Kendine gel. Sakın arşın nurundan ümit kesme.

* Miraç edenlerin yanında dur. Yokluk seni burak gibi göklere çıkarsın.

*Mal mülk, altın, cana yoldaş olmaz. Sen altın ver, sürme al da gözün açılsın.

* Biz hepimiz Adem 'den parça idik. Cennette o ebedi nağmeleri duyduk, dinledik.
Güzel sesi kuş sesini sevmemiz o ebedi sese hasretimizdendir.

*Edep; edepsizlerin edepsizliğine sabretmektir.

* Şikâyetçi kötü huyludur. İyi huylu şikâyet etmez. Tahammül eder.

*Şehvet pak kişilere köle olur. Çünkü halis altını ateş yakmaz.

* Muhammed halkın gözü önünde idi, ama manâsı gizli idi. Halkın çoğu sakal ve hırkaya takıldı. Manâyı göremedi.

*Aklın varsa, başka bir akılla dost ol.

* Lakap ve unvandan kaç, manâya yürü.

*Kargaya benzer nefsine uyma, o seni çöplüğe götürür.

* Gönlün bitkisi fikirdir. Fikir, kalpteki sırrı açık eder.

*İyiyi bilmedikçe kötüyü bilemezsin. Zıt, zıttı ile anlaşabilir.

* Bedenin secdegâhı olan mescit gönüldür. Kötü dost, insanın mescidinde biten keçi boynuzudur.

*Akıl ve zekâ taslamak şeytandan, aşk Adem 'dendir.

* Aklı ve zekâyı sat da hayranlığı satın al. Akıl ve zekâ şüphedir. Hayranlık, bakış ve görüştür.
Aklı Muhammed 'e kurban et de 'Allah bana yeter'de.

*Aklı dost aşkında kurban et.

* Kötü huyluya ilim öğretmek, eşkıyaya silah vermektir. Savaş ve cihad, eşkıyanın elinden silahı almak için farz olundu.

*Bilgi ve cömertlikten yaratılanlar meleklerdir. Bilgisiz cömertler bitki ve hayvanlardır. Yarı melek yarı hayvan olan ise Adem 'dir.

*Can yücelere kanat açmak istedikçe, beden tırnakları ile yere sarılır, onu salmak istemez.

*Halkın çoğu fihristte kaldı. Kitabı okuyamadı. Sen kitabı okumaya bak.

* Gümüş bedenli güzellerin vücuduna aldanma. Bir de onları nine olunca gör.

*Seven kişi sevgilinin aleyhine sözlere sağır olur.

* Her şey bir şeyi çeker. Küfür kâfiri, doğruluk doğru yola gitmek isteyeni çeker.

*Şirinliklere mihenk taşı ölümdür.

* Elinde ışık varsa izi bulursun.

*Hırs ve tamah insanı kör eder.

* Balığı oltaya götüren, pisboğazlığıdır.

*Ağzından soğan kokusu gelmekte, sen misk anlatmaktasın (yaşamadan ahkâm kesme) .

* Merhamet, gönlü kırıkların, acizlerin nasibidir .

*Gökler ve yeri elma farzet ki, Allah 'ın kudret ağacından yetişir.Sen elmanın içindeki kurt gibisin.
Ne ağaçtan haberin var, ne bahçıvandan. Elmayı del çık da etrafına bak.

* Nur, gözsüz de görür.

*Sana dert gelirse başkasına kabahat yükleme.Kendine bak.

* Ahmak ağzıma helva tıksa hasta olurum. Akıllı kimse sövse şifa bulurum.

*Çeşmeyi gönlünde ara. Bir şeyi bulunmadığı yerde aramak, aramamaktır.

* Akıl, nefse kelepçedir.

*Belaların çoğu Peygamberlere gelir. En büyük bela, ham kişileri adam etmektir.

* Nur, gizlidir. Aramak ve sormak onun anahtarı.

*Azıksızlık azığı; her şeyden vazgeçiş, ariflik işaretidir.

* Sukut denizdir, söylemek ırmak.

*Akıl Allah 'ın gölgesidir. Allah güneş, gölge güneşe karşı durabilir mi?

* Kendinden geçen kurtulur.

*Ansızın gelen her bela, neşe damının korkulu kenarında gelip çatmıştır.

* İhtiyarlık akıl ihtiyarlığıdır. Saç sakal ağarmakla adam olunmaz.

*Geçmişe acınmak hatadır.

* Ölmeden önce ölen, azaptan kurtulur.

*Akıl, şehvetin zıddıdır.

* Yapılmak için, yıkılmak gerek.

*Hilekârların işini işlersen iyi kişiler hakkında şüpheye düşersin.

* Sen temizlendin mi perde açılır. Pak kişilerin ruhu sana dönmeye başlar.

*Beden çevresinden kurtulunca, kulağında burnunda göz olur.

* Akıl cilası, heva ve heves kapanınca parlar.

*İyi su satmayan kör kuş, acı suyu Kevser zanneder.

* Sen fanisin.Varlığını Allah 'a adarsan baki olursun.

*Her cins kendi cinsini çeker. İsa ve İdris melek cinsindendir. Onun için gökte yaşarlar. Kâfirler, şeytan ve ateş cinsindendir.
Onun için cehenneme giderler.

* İsa, Allah sarhoşudur. Eşek, arpa sarhoşudur.

*Peygamberler ruh ve melek cinsindendir. Onun için melekleri çeker, vahiy alırlar.

* Hızır, Musa ile bindiği gemiyi deldi. Kurtuldular. Madem ki kırık olan kurtulur, kırıl yoksul ol; emniyet, yoksulluktadır.

*Üstünün dostu ol ki, üstün olasın.

* Hiçbir testici su konmasın diye, testi yapmaz. Âlemi boşa mı yaratıldı sanırsın.

*Gönlünün aydınlığı ve cilası nispetinde sırları görürsün.

* Talihsize zahmet gelir Pırtısını toplar, isyan ve küfür mahallesine gider. Talihliye zahmet gelir o da Allah 'ın semtine koşar.

*Harfsiz ve sessiz konuşmak için ruhun bela çekmesi, anlayışlı olması gerektir.

* Soru da bilgiden doğar cevap da. Diken de topraktan biter, Gül de...

*Uykumuz ölümün kardeşidir. Bu kardeşe bak da ötekini tanı.

*Temiz kişiye 'yoksul 'demek hatadır. Çünkü, kalbi zengindir, o da Allah vergisidir.

*Kanaattan meydana gelen darlık, takvadandır.

* Kim din derdine düşerse, Allah öteki dertlerini alır .

*Dini avlamaya bak ki, onunla birlikte mal, mülk, güzellik ve sana fayda veren baht da sana gelsin.
Bil ki ahiret deve kervanı, dünya da deve tüyüdür. Katara sahip olursan yün de deve de mal da sana gelir.
Yünü alırsan deve senin olur mu?

*Ahmaklara verilecek cevap, susmaktır.

*Her fuzuli kişi Allah 'ın lütfuna erseydi, Peygamber yolla maya gerek kalır mıydı?

* Akıl, şimşek ve aydınlık gibidir. Şimşeğin geçici ışığı vahyi anlamaya yetmez.

*Ulu akıl olan Allah 'ın sözünü okumaktan amaç, kendini usanç ve elemden kurtarmaktır.
Vesvese ve dert, bu sözde yatışır. Bu söz derde deva olur.

*Şaka ve latife, bilgi öğretmeye yarar. Ahmaklar şakayı maskaralık sayar. Ama sen ciddiye al.

*Nefis firavundur. Sakın doyurma. Başına kral kesilir.

* Aklı gideren sadece şarap değildir. Tüm şiddetli arzular aklı alır. İsyana sürükler. Unutma şeytan Allah 'a isyan ettiğinde sarhoş değildi.

*Beden aç kalmadıkça harekete geçmez, olgunlaşmaz. Tok bedeni ıslah etmek, soğuk demiri dövmeğe benzer.

*Dünya uykudaki kişinin gördüğü rüyadır.

*Allah akıldan üstün akıl, candan üstün candır.

* İnsan görüntüde cihanın parçasıdır. Fakat sen sıfat bakımından insanı, cihanın aslı olarak bil.